09/02/2017 | Yazar: Yıldız Tar
Bugün Çankaya Belediyesi Halk Sağlığı Merkezi’nde HIV testi yaptırdım sorularımı sordum, yanıtlarımı aldım, merkezden ayrılırken de kendimi soğuk bir kamu kuruluşundan çıkmış gibi hissetmedim...
HIV, Türkçe’de “İnsan Bağışık Yetmezlik Virüsü” olarak adlandırılan bir virüs. Adından da anlaşılabileceği gibi bu virüs insan bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve tedavi alınmadığı durumda etkisiz hale gelmesine neden olur. Bağışıklık sistemi çöken vücut, normalde kolaylıkla direnç gösterebileceği hastalık etmenlerine açık ve savunmasız hale geliyor.
Üzerinde çok fazla söylem üretilen, damgalanmanın en yoğun görüldüğü alanlardan biri olan HIV, “korkulu rüya” olarak tanıtılıyor. Birçok kişi açısından “AIDS’li” (ki yanlış bir kullanım, "AIDS: Acquired Immune Deficiency Syndrome, HIV tarafından oluşturulan, Türkçe’de Edinilmiş Bağışık Yetmezlik Sendromu olarak adlandırılan bir sendromlar bütünü. –li takısının gereksizliği ise aşikar) olmak dünyanın sonu gibi görülüyor. Öyle olmadığı tıp otoriteleri, alanda çalışan hak savunucuları, HIV’le yaşayan kişilerin tanıklıkları ile ortada olsa da; medya, devletler ve toplumun kendisi eliyle üretilen, beslenen, güçlendirilen önyargı ve kalıp yargılar hâlâ HIV’i toplumsal bir mesele ve insan haklarının önemli bir gündemi olarak ele almayı engelliyor. Yeri geldiğinde salt tıbbî bir mesele olarak görülüp HIV ile yaşayan kişilerin deneyimleri önemsizleştiriliyor; başka zamanlarda ise büyük çoğunlukla tıbbî bir mesele olan HIV, toplumsal ayrımcılığın en yoğun yaşandığı alanlardan birine dönüşüyor.
“Orta Çağlar'dan beri, frengi ve veba; on dokuzuncu yüzyılda, tüberküloz; yirminci yüzyılda, kanser; milenyuma yaklaşılırken, AIDS. Anlaşılan toplumların, tarihin her döneminde, 'kötülük'le özdeşleştirmek istedikleri ve suçu onun 'kurbanlar'ına yıkacakları bir hastalığa ihtiyaçları mutlaka oluyor.”
Susan Sontag’ın muhteşem kitabı “Metafor Olarak Hastalık-AIDS ve Metaforları”nın tanıtımında yer alan bu ifadeler hâlâ geçerli. Metaforlar özellikle HIV söz konusu olduğunda hakikatin yerini almaya, hakikati eğip bükmeye devam ediyor.
Böylesi bir metafor, ayrımcılık, hedef gösterme, damgalama ve en fenası korku atmosferi ile sarılı bir mesele olan HIV’de doğru bilgilenmek ekstra önem kazanıyor. Bunun için sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra son dönemde yerel yönetimler de önemli adımlar atıyor.
Bir süredir ücretsiz ve anonim HIV/AIDS danışmanlığı ve test hizmeti veren Şişli Belediyesi’ne 2016’nın son ayı itibariyle Ankara’da Çankaya Belediyesi de eklendi. Çankaya Belediyesi’nin HIV/AIDS alanındaki çalışması, İstanbul’da yaşayanların yakından bildiği ve tanıdığı Şişli’den biraz daha farklı. Bugün itibariyle her iki belediyenin de hizmetinden faydalanmış biri olarak Çankaya Belediyesi’ndeki HIV/AIDS danışmanlığı ve test imkanından biraz bahsetmek istiyorum.
Çankaya Belediyesi Halk Sağlığı Merkezi’nde hızlı test adı verilen bir test ile HIV durumunuza ilişkin ilk sonucu 10 dakika içerisinde almak mümkün. Hızlı test, vücutta HIV enfeksiyonuna karşı oluşan antikorlarının taranması ve saptanması için kullanılıyor. Hızlı test ile HIV tanısı aldığınız durumda “doğrulama testi” için yönlendiriliyorsunuz. Çankaya Halk Sağlığı Merkezi’ndeki danışmanlar, sizi çıkan sonuca göre Ankara Hastanesi, Hacettepe Hastanesi ve Ankara Numune Hastanesi’nden birine doğrulama testi için yönlendiriyor.
Bütün süreç anonim ilerliyor. Test için hiçbir ücret talep edilmiyor. Kimlik bilgileriniz istenmiyor; bir kod verilerek testi kod üzerinden takip etmeniz sağlanıyor. Üstelik hizmet herkese açık ve sosyal güvence koşulu yok.
Eğer doğrulama testine yönlendirilirseniz buraya gittiğinizde de Halk Sağlığı Merkezi’nden geldiğinizi belirterek kaydınızın anonimliğini sürdürebiliyorsunuz. Doğrulama testi sonrası çıkan sonuca göre merkezden danışma almaya devam edebiliyorsunuz.
Çankaya Belediyesi Halk Sağlığı Merkezi, 1 Aralık 2016 tarihinden itibaren ücretsiz ve anonim olarak hızlı HIV testi hizmeti veriyor. Başvuran kişiler Salı ve Perşembe günleri 09:00–20:00 saatleri arasında, Çarşamba günü ise 09:00–17:00 saatleri arası hizmetten yararlanabiliyor. Öğle arası diğer kamu kurumlarında olduğu gibi burada da geçerli. Öğlen 12.00-13.00 arası test yaptıramıyor, danışmanlık alamıyorsunuz.
Merkez sadece yüz yüze danışmanlık vermiyor. 0850 455 02 65 nolu telefondan HIV ve AIDS konusunda telefon danışmanlığı da veriyor. Test öncesi ya da sonrası, HIV ile ilgili merak ettiklerinizi bu numarayı tuşlayarak öğrenebiliyorsunuz.
Merkezde çalışanlar gerçekten çok ilgili ve alanda yetkin isimler. Daha merkeze girer girmez kendinizi rahatlamış hissediyorsunuz. Eğer test yaptırmaya ilişkin çekinceniz, ayrımcılığa uğrarım endişeniz, korkunuz varsa Çankaya Belediyesi Halk Sağlığı Merkezi ile iletişime geçmek bütün bu endişeleri yok ediyor.
Siz yaklaşık 10 dakika süren test sonucunuzu beklerken, ya da test yaptırmadan önce merkezde çalışan alanında uzman sağlık görevlisi sizi HIV hakkında bilgilendiriyor, kafanıza takılan soruları sormanız için teşvik ediyor ve sorularınıza net yanıtlar veriyor. Bu açıdan da bir kamu kuruluşu için çok iyi bir durumda merkez. (Maalesef kamuya yani bize hizmetle mükellef kuruluşlarda iyi muameleyle karşılaşmadığımız için olması gerekeni yapan bu tarz merkezler birden olumlu, iyi örneğe dönüşüyor)
Velhasıl-ı kelam ben bugün gittim, testimi yaptırdım, sorularımı sordum, yanıtlarımı aldım, merkezden ayrılırken de kendimi soğuk bir kamu kuruluşundan çıkmış gibi hissetmedim...
Etiketler: insan hakları, sağlık
