25/09/2018 | Yazar: Diren Demir
Delarverie, gönüllü olarak bir sokak devriyesi çalışanıydı, topluma “Village’daki lezbiyenlerin koruyucusu” olarak hizmet etti.
Stonewall ayaklanmasında iz bırakan ve LGBTİ tarihine yön veren insanlara bir saygı duruşu niteliğinde hazırladığım “Christopher Sokağı Ruhları” yazı dizisinin ikinci bölümünde Storme DeLarverie’yi saygıyla anıyorum. Ona çok şey borçluyuz.
Birçok görgü tanığına göre, polisle çatışan ve Stonewall ayaklanmalarında ilk kıvılcımı atarak kalabalığı eyleme çeken ve böylece LGBTİ tarihine iz bırakan Stormé DeLarverie 24 Aralık 1920’de New Orleans'ta doğdu (DeLarverie, gerçek doğum tarihinin ne olduğundan emin değildi. Bu yüzden doğum gününü 24 Aralık’ta kutlardı). Annesi Afro-Amerikan, babası beyazdı. Irkçılığın yoğun derece yaşandığı, beyazların ve siyahların birbirleriyle temastan bile kaçındığı o dönemlerde böyle bir aile yapısı pek bulunan bir şey değildi, dolayısıyla bu durum Storme’un kişiliğini küçüklüğünden başlayarak etkiledi. Annesi, ailesini geçindirmek için bir hizmetçi olarak çalıştı. Çocukken DeLarverie, zorbalık ve tacizle karşılaştı.
Genç yaşlarında bir sirk topluluğu olan Ringling Brothers Circus ile birlikte atlara biniyordu. Bir düşüş kazası sonrası yaralanınca ata binmeyi bıraktı.
Eşi Diana adlı bir dansçıydı. Diana'nın 1970'lerde ölmesine kadar yaklaşık 25 yıl boyunca onunla yaşadı. Storme’un yakın dostu Lisa Cannistraci'ye göre, DeLarverie onunla olan bir fotoğrafını daima yanında taşıyordu.
1955’den 1969’a kadar Storme, Kuzey Amerika’nın ırksal olarak entegre olmuş tek drag şovu Jewel Box Revue’da Bariton sesi ile sahne aldı. Bu şov düzenli olarak Harlem'deki Apollo Tiyatrosu'nda oynandı ve Birleşik Devletler'deki ırk ayrımcılığı döneminde hâlâ nadir olan, karışık ırklardan oluşan birçok izleyiciye ev sahipliği yaptı. Çarpıcı ve yakışıklı bir görünüme sahip DeLarverie, eskiden "erkek" kıyafetlerini sokak kıyafeti olarak kabul eden diğer lezbiyenlere ilham kaynağı oldu. Bu dönemde ünlü sanatçı Diane Arbus tarafından fotoğraflandı.
28 Haziran 1969 olayları "Stonewall isyanları" olarak adlandırıldı. Ancak DeLarverie, "isyan"ın yanıltıcı bir açıklama olduğu konusunda çok açıktı: “Bu bir başkaldırı, bir ayaklanmaydı, bir sivil itaatsizlikti - boş bir isyan değildi.”
Stonewall ayaklanmasında, elleri kelepçeli Storme barın kapısından polis vagonuna kadar kabaca götürüldüğünde bir kavga patlak verdi. Polisin elinden defalarca kaçıyor ve polis tarafından kalabalığın arasından defalarca kez tekrar arabaya getiriliyordu. Yaklaşık on dakika boyunca en az dört polisle dövüşüp küfür etti. Bir Stonewall tanığı tarafından "tipik bir New York butch’ı" olarak tanımlanırken, başka bir tanık kelepçelerinin çok sıkı olduğunu ve bir polis memuru tarafından başına cop ile vurulduğunu belirtiyor. Seyirciler için henüz kimliği belirsiz olan bu Storme, kalabalığa baktığında gözlerinden ateşler çıkıyor ve “NEDEN HİÇBİR ŞEY YAPMIYORSUNUZ?” diye bağırırken kafası kanıyordu. Memur onu alıp tekrar arabanın arkasına soktuktan sonra kalabalık çılgına döndü ve bir ittifak oldu. O an, olayların patlak verdiği sahneydi.
DeLarverie'nin eşcinsel kurtuluş hareketindeki rolü, 1969'daki ayaklanmalardan sonra da devam etti. 1980'lerde ve 1990'larda New York'taki birkaç lezbiyen bar için fedai olarak çalıştı. Stonewall Veterans Derneği’nin bir üyesiydi; güvenlik şefi, temsilci ve 1998'den 2000 yılına kadar da Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Eşcinsel onur yürüyüşlerine düzenli olarak katıldı. Onlarca yıl boyunca Delarverie, gönüllü olarak bir sokak devriyesi çalışanıydı, topluma “Village’daki lezbiyenlerin koruyucusu” olarak hizmet etti.
Bu çalışmalarına ek olarak, hırpalanmış kadın ve çocuklara yönelik organizasyonlar da düzenledi. Neden bu işi yapmayı seçtiğini sorulduğunda, "Birilerinin umurunda olması gerek. İnsanlar, 'Neden hâlâ bunu yapıyorsun?' diye soruyor, ben de ‘Çok basit. Ben büyürken annem siyahi olduğu ve güneyde büyüdüğü için insanlar beni umursamasaydı burada olmazdım’ diyorum” diye cevap verdi.
Birkaç yıl boyunca, DeLarverie New York'da ünlü Hotel Chelsea'de yaşadı ve yazarlar, müzisyenler, sanatçılar ve aktörler tarafından yaratılan atmosferde yetişti.
Cannistraci, DeLarverie'nin 85 yaşına kadar devriye olarak çalışmaya devam ettiğini söylüyor. DeLarverie, yaşlılık yıllarında unutkanlıktan mustaripti. 2010'dan 2014'e kadar, Brooklyn'de bir bakım evinde yaşadı. Bakımevinde olduğunu fark etmemiş gibi görünse de, gençliğindeki anıları ve Stonewall Ayaklanmaları’nın hatırası hâlâ yaşıyordu.
Brooklyn Pride, 7 Haziran 2012'de Brooklyn Toplum Etnik Kültür Derneği'nde Stormé DeLarverie'i onurlandırdı. 1987 yılında Michelle Parkerson’un, DeLarverie ve onun gençlik yıllarında Jewel Box Revue’daki vakti hakkında çektiği filmin ilk kısmını yayınladığı “Stormé: The Lady of the Jewel Box” filmi bu törende gösterildi. Film aynı zamanda Maysles Sineması, Berlin Film Festivali, Londra, NY, SF, LA ve Chicago Lezbiyen ve Gey Film Festivallerinde, Spelman College Güzel Sanatlar Müzesi’nde gösterime çıktı. 24 Nisan 2014 tarihinde DeLarverie, Brooklyn Topluluğu Gurur Merkezi tarafından New York Şehri Kamu Savunucusu Letitia James'in sunumu eşliğinde "korkusuzluk ve cesaretiyle" onurlandırıldı.
DeLarverie, 24 Mayıs 2014'te Brooklyn'de uykusunda öldü. Ölüm anında hiçbir aile üyesi hayatta değildi. DeLarverie'in yasal vasileri arasında yer alan arkadaşı Lisa Cannistraci, ölüm sebebinin kalp krizi olduğunu belirtti. Lisa, DeLarverie'yi "sevdiği insanları korumaya geldiğinde çok ciddi bir kadın" olarak anıyor. Greenwich Village Cenaze Evinde 29 Mayıs 2014'te cenaze töreni düzenlendi.
*KaosGL.org Gökkuşağı Forumu’nda yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. Yazının KaosGL.org’ta yayınlanmış olması köşe yazılarındaki görüşlerin KaosGL.org’un görüşlerini yansıttığı anlamına gelmemektedir.
Kaynaklar:
www.wikipedia.org/wiki/Stormé_DeLarverie
www.huffingtonpost.com/entry/remembering-stormé-the-woman-who-incited-the-stonewall_us
http://www.wmm.com/filmcatalog/pages/c217.shtml
Etiketler: kültür sanat
