02/01/2020 | Yazar: Ares Berfan Hür
Bu yazım mastektomi sonrasında arkadaşına bakacak kişilere bir kılavuz oluşturması amacıyla internetlere salınmıştır.
Memişlerini aldırdım kalbimin
Götürdüm astım por-
Değerli Anatolya halkları, silav!
Ailesi olmayan veya yanında olamayan/ailesiyle görüşmeyen kişiler için uyum süreci farklı yönlerden çetrefilli oluyor. Kendi işini kendi görmeye alışık olan kişiler başkalarından yardım istemekte zorlanabilir. Aile üyelerine belki hiç düşünmeden sunduğumuz şeyleriyse aileden olmayan kişilere sunmak, özellikle ebeveyn/bakım deneyimine sahip değilsek beklediğimizden daha zor gelebilir.
İhtiyaçlarını ifade etmekten çekinen ama bakılması gereken bir kişiyle ne yapması gerektiğini bilmeyen ve bu yüzden yeterli bakımı sağlayamamaktan endişe eden bir kişiyi kendi habitatlarında başıboş bırakmak madiliğe davetiye çıkarmak değilse nedir?
Bu yazım mastektomi sonrasında arkadaşına bakacak kişilere bir kılavuz oluşturması amacıyla internetlere salınmıştır. Elbette bu listeyi oluştururken aklıma gelmemiş bir dolu şey olabileceğini tahmin ediyorum; tabii buraya not ettiğim maddeler herkes için gerekli de olmayabilir. Herkesin süreci, ağrı eşiği ve bedeniyle, çevresiyle ilişkisi farklı farklı oluyor. Yine de işinizi kolaylaştırması dileğiyle birkaç başlık halinde, bakım sırasında yapılması gerekebilecek şeyleri şöylece bırakıyorum.
Mutfakta
Yemek yapmak/yiyecek bir şeyler hazırlamak
Eksikleri takip etmek ve alışverişini yapmak (Özellikle hafif yiyecekleri -meyve, ekmek vs.- mutlaka bulundurmalısınız.)
Bulaşıkları yıkamak
İçme suyunu operasyon geçiren kişinin kaldırabileceği şişe/kaplara koymak (Arkadaşınız bir süre ağır kaldıramayacak. Bu kapların büyüklüğüne beraber karar veriniz canlarım.)
Boğazı yumuşatacak içecekler yapmak (İlk birkaç gün entübasyondan dolayı boğazda ağrı olabilir.)
Kişinin ihtiyacı olabilecek eşyaları mutfak masasına/tezgâha indirmek
Buzdolabı kapısına bir ip veya bez bağlamak ya da kapıyla dolap arasına bir şey sıkıştırmak (Böylece arkadaşınız koluna daha az yüklenerek buzdolabını açabilecektir.)
Banyoda
Kişinin tuvaleti kullanırken kolayca ulaşabileceği yerlerde fazladan tuvalet kâğıdı, temiz havlu, hijyenik ped, tampon vs. bulundurmak
Kişinin kullandığı her türlü malzemeyi erişebileceği yerlere koymak (Üst/yüksek raflara uzanamayabilir)
Yerler ıslanırsa kurulamak
Yatak odasında
Kişinin yatmasına yardım ederken rahat olduğu pozisyon sağlanana kadar yanından ayrılmamak
Başucunda su, ağrı kesici ve ihtiyacı olabilecek diğer ilaçları bulundurmak
Terliklerini yataktan kalkarken ulaşabileceği yerde bulundurmak
Telefonunu erişebileceği yerde bulundurmak
Uyku hijyenini kontrol etmek (Çarşafları, yastık kılıfları, giysileri temiz/konforlu mu?)
Rahat giyip çıkardığı kıyafetlerini ulaşabildiği yerlerde bulundurmak.
Yatakta olmadığı sürelerde odasını havalandırmak, perdelerini açmak veya kapamak (Perde açıp kapamak düpedüz zor. Kırk yıl düşünsem aklıma gelmezdi bunun zorlayacağı.)
Oturma odasında/salonda
Eğlence için kullanılan her türlü aygıtın kumandasının, joystick/controller'ın vs. erişebildiği yerlerde olmasını sağlamak
Okuduğu kitap/dergilerin yakınında bulunmasını sağlamak
Oturduğu yerlerin yakınında şarj aleti/uzatma kablosu bulundurmak (Powerbank veya 1m üzerindeki uzunlukta şarj kabloları çok iş görüyor.)
Koltukta oturuyor veya uzanıyorken sırt ve belinin desteklenmesini sağlamak
Bol bol yastık bulundurmak (özellikle seyahat yastığı hayat kurtarıyor)
Salonu havalandırmak, perdelerini ihtiyaca göre açıp kapatmak
Evdeki insan olmayan canlıların bakımı
Kedi tuvaleti, kuş kafesi, tavşan kutusu, sürüngen terraryumu, balık akvaryumu vs. temizlemek
Köpeği yürütmek
Mamalarını vermek veya mamalarını operasyon geçiren kişinin rahat kullanabileceği yerlere koymak
Ne kadar ilgi istediklerine bağlı olarak beybilerle ilgilenmek ve/veya operasyon geçiren kişi ilgilenirken yanında bulunmak (Bazen haşin oynarlar, biliyorsunuz. Yakında bulunmanız iyi olabilir.)
Bitkileri sulamak, bakımını yapmak
Operasyon geçiren kişi için
Giyinmesine/soyunmasına yardım etmek
Oturma kalkma yatmaya yardım etmek
Taburcu edildikten sonra iştahı yerine gelene kadar düzenli şekilde hafif yiyecekler vermek (Acıkıp istemesini beklemeyin. Anestezi sonrası iştahsızlık realness yaşanabilir. Doktor talimatı varsa bu konuda beni dinlemeyin, doktoru dinleyin.)
İştahı yerine gelince ara ara acıkıp acıkmadığını sormak
Rahat olup olmadığını kontrol etmek (Yastığa ihtiyacı var mı, üşüyor mu, sıcaklıyor mu?)
Saçlarını yıkamak/taramak/kuru şampuanlamak
Dişlerini fırçalamakta zorlanıyorsa yardımcı olmak
Vücudunu temizlemesine yardımcı olmak
Ağır eşyaları taşımak/hareket ettirmek
Tuvalet hijyeni sağlamakta zorlanıyorsa yardımcı olmak
Operasyon korsesini gevşetmek/sıkılaştırmak
İmkân varsa yürütmek
İlaç saatlerini beraber takip etmek
Pansumana, dren çıkarılmasına birlikte gidiyorsanız doktorun talimatlarını not almak veya ses kaydı almak/arkadaşınızın ses kaydı almasını sağlamak
Kendiniz için
İletişim kurun. Arkadaşınız kendini yük gibi hissetmesin diye zorlandığınızı yansıtmak istemeyebilirsiniz. Bakım kolay bir iş değil, zorlanmanız doğaldır. Arkadaşınız ameliyatı sonrasında sizin ona bakmanızı istemiş veya kabul etmişse yüksek ihtimalle size yakın hissediyordur ve sizin duygularınıza karşı hassasiyet içinde olacaktır. Bir şeyi x şeklinde olduramıyorsanız farklı yolları konuşun. Bu süreçte açık iletişim sürdürmeniz, dayanışmadan doğan kuvvetli bağlarınızı daha da kuvvetlendirir.
Sık sık önce başka birinin rahatlığını düşüneceksiniz. Buna duygusal olarak hazırlanın.
Arkadaşınız uyurken mutlaka dinlenin/uyuyun.
Rahatlamanıza yardımcı olacak kaynaklar bulundurun (bulmaca, sudoku, örgü, kitap, dergi…)
Kakara kikiriyi, makara kukarayı ve Tanita Tikaram’ı eksik etmeyin. Sevdiğiniz biriyle vakit geçiriyorsunuz en nihayetinde. Hastalıkta da sağlıkta da beraber gülmek kalp bne.
Beslenmenizi ihmal etmeyin! Kendinize bakmazsanız arkadaşınıza da bakamazsınız.
Sizin beklenmedik bir şekilde müsait olamamanız ihtimaline karşı, operasyon öncesinde operasyon geçirecek arkadaşınızla birlikte yerinize gelebilecek kişileri belirleyin ve bu kişilerle plan yapın.
İhtiyacınız halinde yedeklerinizi yerinize çağırın ve kendi ihtiyaçlarınızı karşılayın.
Arkadaşınızın iyileşme sürecine güvenin: Operasyonu başarıyla atlattı, sizin de yardımınızla her geçen gün daha iyi olacak ve normal hayatına dönecek.
Bol bol not alın. Emin olun aklınızda tutmanız gereken şey çok fazla oluyor. Söz uçar, yazı kalır mösyö.
Bonus: Youtube’da kısaltılmış mastektomi operasyonu videoları var. İzlemesi zor olmakla beraber ameliyatta bedenin geçirdiği travmayla ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmanın işinize yarayacağını düşünürseniz denemeniz tavsiyedir.
İllüstrasyon: Zeke Teen Weed
*KaosGL.org Gökkuşağı Forumu’nda yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. Yazının KaosGL.org’ta yayınlanmış olması köşe yazılarındaki görüşlerin KaosGL.org’un görüşlerini yansıttığı anlamına gelmemektedir.
Etiketler: yaşam
