11/06/2018 | Yazar: Yıldız Tar
Anayasa Mahkemesi, habervaktim.com’da yayınlanan bir haberde “Kaos GL isimli sapkınların derneği” ifadesinin nefret söylemi olmadığını söyledi.
Anayasa Mahkemesi, habervaktim.com’da yayınlanan bir haberde “Kaos GL isimli sapkınların derneği” ifadesinin nefret söylemi olmadığını söyledi. Kararın gerekçesi ise, “haberin odak noktasının başka bir konu olması ve dernek adının da tam verilmemesiyle dernekten haberi olmayan okuyucuların ‘sapkın’ kelimesinin yöneldiği kesime ilişkin bir fikirlerinin olmasını zorlaştırması”!
Anaya Mahkemesi (AYM), Kaos GL Derneği’nin habervaktim.com sitesinde 2012 yılında yayınlanan bir haberde “Kaos GL isimli sapkınların derneği” ifadesine ilişkin başvurusunu değerlendirdi.
AYM, sitede yayınlanan bu ifadenin nefret söylemi olmadığını söylerken derneğin “maddi ve manevi varlığın korunması hakkı” kapsamında şeref ve itibara ifade özgürlüğünün kullanıldığı gerekçesiyle müdahale edildiğine ilişkin iddiasında “ihlal olmadığına” karar verdi. Derneğin başvurusunda belirttiği eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağının ihlal edildiği yönündeki iddiasını ise incelemedi.
Ne olmuştu?
habervaktim.com sitesinde 6 Kasım 2012 tarihinde “Siyonist uşakları yine teröre sarıldı” başlıklı bir haber yayınlandı. Haberde Kaos GL’den, “Kaos GL isimli sapkınların derneğinin de avukatlığını yürüten Ankara Barosu'na kayıtlı Sinem Hun, 'reklamda ırkçılık suçu işlendiğini' iddia ederek savcılığa başvurdular” diye bahsedildi.
Haberin ardından Kaos GL Derneği, "sapkınlar" ifadesinin halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama suçunu oluşturduğu gerekçesiyle ilgili site yöneticisi hakkında şikayette bulundu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi. Kaos GL Derneği karara itiraz etti. Kapatılan Ankara 8. Sulh Ceza Hakimliği kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle itirazı reddetti. Ardından dernek, 26 Kasım 2014’te AYM’ye başvurdu.
AYM ne dedi?
AYM, 23 Mayıs 2018’de Kaos GL’nin “sapkınlar" ifadesiyle cinsel yönelimi farklı olan ve bu nedenle toplumsal ayrımcılığa uğrayan bir grubun aşağılanarak hedef gösterildiğini, bu nedenle söz konusu ifadenin nefret söylemi içerdiğine ilişkin başvurusunu inceledi.
Dernek başvurusunda habervaktim.com sitesinde LGBTİ’lere ilişkin sürekli nefret söylemi içeren yayınlar yapıldığı ve bu ifadelerin şiddete teşvik ettiğini; etkili soruşturma yapılmadığını ve “sapkınlar” ifadesinin ifade özgürlüğü bağlamında değerlendirilemeyeceğini de belirtmişti.
AYM, derneğin başvurusunu kabul ederek şöyle dedi:
“"Sapkın" kelimesinin Türk Dil Kurumu Güncel Sözlüğü'nde anlamı "doğru yoldan ayrılmış olan" şeklindedir. Toplumda yaptığı çağrışım ve haberin tamamından bağımsız olarak ele alındığında söz konusu ifadenin nefret ya da şiddete yönlendirici bir niteliği bulunmadığı, lafzi olarak kendi görüşüne göre meşru olmayan bir durumun betimlendiği görülmektedir. Bununla birlikte söz konusu ifadenin toplumda olumlu bir çağrışım yaptığından bahsedilemeyeceği gibi nefret söylemi içerip içermediğinin değerlendirilmesi açısından haberin tamamından bağımsız olarak ele alınması da mümkün değildir.”
AYM: “Haberin odak noktası başka bir tartışma”
AYM kararında, “haberin eşcinsellikle ilgili olmadığını, kamusal bir tartışma başlatma ya da var olan bir tartışmaya görüş bildirme amacı olmadığı, haberin odak noktasının başka bir tartışma olduğu ve başvuran derneğin hedef gösterilme riskinin azaldığını” söyledi ve ekledi:
“Üstelik başvuru konusu haberde başvurucu Derneğin tam isminin verilmemesi, Dernekten haberi olmayan okuyucuların, Derneğin faaliyet alanına ve "sapkın" kelimesinin yöneldiği kesime ilişkin bir fikirleri olmasını oldukça zorlaştırmaktadır.”
AYM’ye göre ‘sapkın’ demek nefret söylemi değil!
Cinsel yönelim temelli nefret söyleminin şiddete yöneltme tehlikesinin ciddiyeti de göz önüne alındığında devletin ceza yargılaması yoluyla etkili biçimde bu tür suçlarla savaşmasının demokrasi ve hukuk devletinin işleyişi yönünden basın özgürlüğü kadar önemli olduğunu da söyleyen AYM, başvuruya ilişkin ise kararını şöyle açıkladı:
“Sorumlu kişiler hakkında ceza yargılaması yürütülmesini gerekli kılacak derecede nefret ve şiddete yöneltme tehlikesi içerdiğinden bahsedilemeyeceği değerlendirilmiştir. Bu bağlamda başvuru konusu haberde şikayet edilen ifadenin "nefret söylemi" boyutuna ulaşmadığına karar verilmiştir.
“Başvurucunun şeref ve itibarın korunması hakkının ihlal edilmediğine karar verildiğinden etkili başvuru hakkı ve eşitlik ilkesinin ihlal edildiğine dair iddialarının ayrıca incelenmesine gerek görülmemiştir.”
Etiketler: medya
