20/02/2019 | Yazar: Aslı Alpar
HIV ile yaşayanları güçlendirmeyi amaçlayan Pozitif-İz Derneği’nden Çiğdem Şimşek’e iki kişinin HIV statüsünün ifşa edildiği Hürriyet ve Akit haberlerinin etkisini sorduk.
HIV ile yaşayanları güçlendirmeyi amaçlayan Pozitif-İz Derneği’nden Çiğdem Şimşek’e iki kişinin HIV statüsünün ifşa edildiği Hürriyet ve Akit haberlerinin etkisini sorduk.
Hürriyet ve Akit gazeteleri suç olmadığı halde “fuhuş” gerekçesiyle gözaltına alınan kişilerin HIV statüsünü ifşa etti.
Her iki haber atılı suç ile bağlantısı olmadığı halde gözaltına alınan kişilerin cinsel yönelimlerine ve HIV statülerine yer vererek hem eşcinsel hem de HIV ile yaşayanları “suçlu” ilan etti ayrıca HIV’e dair ön yargıları pekiştirdi.
HIV ile yaşayanları ve yakınlarını güçlendirmeyi amaçlayan Pozitif-İz Derneği dün yayımladığı açıklamanın ardından Hürriyet ve Akit’tin haberlerin kaosGL.org'a değerlendirdi.
Pozitif-iz Derneği’nin Yönetim Kurulu Başkanı Çiğdem Şimşek, Hürriyet ve Akit’in yayımladığı damgalıyıcı ve ifşa eden haberlerin ardından HIV ile yaşayan birçok insanın travmatize olduğunu belirtiyor ve HIV ile birlikte tüm cinsel yolla bulaşan hastalıklara dair yapılan haberlere ilişkin medya organlarından bekledikleri etik sorumluluğu hatırlatıyor.
Bu haberler HIV’e dair ön yargıları nasıl etkiliyor?
Bahsi geçen haberler toplumdaki yanlış HIV algısını da besliyor. Günümüzde HIV tedavi edilebilir, kronik bir sağlık durumu. Tedaviler sayesinde HIV pozitif kişilerde virüs belirlenemez düzeye iniyor ve bu durumda HIV pozitif bireylerin cinsel yolla bulaştırıcılığının olmadığına dair bilimsel kanıtlar mevcut.
Öte yandan HIV pozitif bireyler herkes kadar sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürdürebiliyor. Haberin yol açtığı başka bir ön yargı da HIV’in sadece eşcinsel bireylerde olacağına dair yanlış inanış. HIV toplumun her kesimini etkileyebilir.
“Bu tür bir haberlerden sonra birçok insan test yaptırmaktan vazgeçiyor”
Her iki haberde de HIV statüsü ifşa edilen kişileri gösteren fotoğraf kullanılıyor…
Evet, haberlerde dikkatimizi çeken bir diğer konu da bu. Tıbbi bilgileri açıklanan ve özellikle HIV ile enfekte olduğu bildirilen kişilerin tanınacak biçimde görsellerinin yayınlanması suç. Tüm tıbbi bilgiler ve özel olarak da HIV gibi tıbbi tanılar kişinin rızası olmaksızın açıklanamaz. Hukuka aykırı olarak kişisel bilgileri bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren, kaydeden ve açıklayan kişi ve kurumlar Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre suç işlemiş olur.
Peki, bu ve benzeri haberler HIV ile yaşayanları nasıl etkiliyor?
Bu tür ayrımcı haber ve haberlerin veriliş şekilleri, sadece haberde isimleri geçen kişiler için değil, tüm HIV pozitif bireyler için büyük bir travmadır. Toplumdaki bu asılsız yargılardan dolayı, HIV ile yaşayan insanlar, HIV'den daha çok korkmakta, çevrelerinden yardım isteyememekte ve yakınlarının vereceği tepkilerden çekinmekte.
Bu tür bir haberlerden sonra birçok insan HIV durumunu öğrenmek için test yaptırmaya gitmekten vazgeçiyor, test yaptırmadığı için HIV durumunu öğrenemiyor ve tedavi almadıkları için HIV bulaşı kontrol edilemiyor.
“Medya mensuplarının kişilerin mahremiyetini koruyarak ele almalarını beklerdik”
Pozitif-İz basından HIV’e dair yapılan haberlere dair neler bekliyor, nasıl yapılabilirdi bu haber?
Haber niteliği taşıyan bu tip olaylarda medya mensuplarının konuyu yasalar ve basın ahlakı çerçevesinde, kişilerin mahremiyetini koruyarak ele almalarını beklerdik. Medya mensuplarının HIV’i doğru terminoloji* ile, nefret söyleminden uzak, HIV başta olmak üzere tüm cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yöntemleri (kondom, kullanımı ve önemi) hakkında toplumu doğru olarak bilgilendiren, amaca uygun haberler yapmasını diliyoruz.
*Her iki haberde de terminolojik olarak hata yapılmıştır. HIV (Human Immunodeficiency Virus) kavramında bulunan ‘V’ harfi virüsü tanımlar. HIV'in sonuna virüsü eklemek virüsün virüsü gibi anlamsız bir ifadeye dönüşmektedir. Bunun yerine: Sadece ‘HIV’ veya ‘HIV enfeksiyonu’ demek yeterlidir.
İlgili haberler:
Hürriyet ve Akit, HIV ile yaşayanları kriminalize ediyor
Hürriyet okur temsilcisi Bildirici haberimize yer verdi
Hürriyet eşcinselliği kriminalize ediyor
Pozitif-İz’den Hürriyet ve Akit’e: Tıbbi tanılar kişinin rızası olmadan açıklanamaz
Etiketler: medya
