14/11/2019 | Yazar: Hatice Kapusuz
Cinsiyetçi olmayan çocuk kitabına erişmek oldukça zor. Peki hiç yok mu?
Cinsiyetçi olmayan çocuk kitabına erişmek oldukça zor.
Kitaplarda çoğunlukla başrol erkek karakterlere ait, kadınlar mutfakta, ya da
yan rollerde. Çocuklar bu kitaplardaki kahramanlarla özdeşlik kuruyorlar bu
yüzden toplumsal cinsiyet eşitliği için aşağıdaki kriterler yardımcı olabilir.
Kitaplarda kahramanın cinsiyet çeşitliliğine dikkat
etmek,
Kız ve oğlan çocuklar için hazırlanan, cinsiyet
ayrımcılığını pekiştiren kitaplardan uzak durmak,
Masalların olabildiğince eski versiyonlarını tercih
etmek,
Kız çocuklar için prenses olmayı öğütleyen tek tip
kitaplardan mümkün olduğunca kaçınmak,
Rol dağılımında cinsiyetçi kalıpları tekrar etmeyen
kitapları tercih etmek,
Heteronormatif aile yapısının dışındaki örneklere de yer
vermek,
Önce haklar
Bu seri kalıpların dışına çıkıyor. Herkesin istediğini
yapmaya hakkının olduğunu söylüyor. Kızlar top oynaya bilir, oğlanlar
ağlayabilir, anne babalar istediklerini sevebilirler, istedikleri mesleğe sahip
olabilirler.
Kız Çocuk Hakları Bildirgesi – YKY
Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi – YKY
Baba Hakları Bildirgesi – YKY
Anne Hakları Bildirgesi – YKY
Başrolde kızlar
Yüzyıldır yayınlanan masal ve çocuk kitaplarının sadece
%3’ünde baş rolde kadın ve kız kahramanlar yer alıyor. Bu sebeple kız
çocuklarına başrol veren kitaplar kitaplıkta mutlaka yer almalı.
Haydut Kızı Ronja – İthaki Yayınevi
Pippi Uzun Çorap – Pegasus Yayınevi
Mavi Kız Uzun Yol – YKY
Kumkurdu – Pegasus Yayınevi
Roller değişince
Prenseslerin çok güzel olduğu ve hep prens beklediği
anlatıdan sıkıldıysanız rolleri değiştiren bir kaç kitap:
Kül Prensi – Kuraldışı Yayınları
Prensesler Uslu Durmaz – Pearson
Pamuk Prenses ve 7 Kurbağa
Kül Prensi – Kuraldışı Yayınevi
İsyankar Cadı – Yazılama
Damdaki İnek – Mandolin Yayınevi
Kızlar ve oğlanlar istediği gibi olabilsin diye
Hanım hanımcık kızlar, beyefendi oğlanlar dışında farklı
olabilmeyi anlatan kitaplardan birkaç örnek:
Özgür – Taze Kitap
Kıpır Kıpır – Marsık Yayınevi
Ak Kuzu Kara Kuzu – YKY
Moris Micklewhite ve Turuncu Elbise – Güldünya Yayınları
Alev Saçlı Kız – Günışığı Yayınevi
Mercan’ın Kırmızı Saçları – ABM
Başka bir aile mümkün
Kitapların çoğunda kadınların ve erkeklerin mesleklerinden
evdeki konumlarına kadar cinsiyetçi bir biçimde görev dağılımı yapılıyor.
Bunları değiştiren kitaplarda bazen yalnız bir anne, bazen şiir yazan bir baba
karşımıza çıkıyor. İşte bunlardan birkaç örnek:
Benim Annem Başka – Can Çocuk
Annem Uzaya Gidiyor – Günışığı Yayınevi
Eyvah Babam Şiir Yazıyor – Günışığı Yayınevi
10 Çocuklu Bir Baba- Al Midilli
Ejderhalar – Baba – Oğul – YKY
Babam Yanımdayken – KidzR
En güzel benim evim – İş Bankası Kültür Yayınları
Vesta Linea – Büyülü Fener
Canavar Annem – Uçan Balık
Cinsel eğitim
Çocuğun ihtiyaç duyduğu zamanda, ihtiyaç duyduğu bilgiye
erişmesi çok önemli. Bunun için farklı yaş kategorilerine göre cinsel eğitim
kitapları:
Veli Nereye Gitti – Kural Dışı Yayınları (+5)
Bedenim Bana Ait – Gergedan Yayınevi (+5)
Ben Nasıl Ben Oldum – Dinazor Çocuk (+8)
Bebekler Nereden Gelir – İş Bankası Kültür Yayınları (+3)
Annemin Karnındayken – YKY (+3)
Regl Kitabı – Kız çocuklar için büyüme rehberi – Martı
Yayınları (+8)
Feminizme giriş
Kadınlar her zaman her yerdeydiler, ancak tarih onları
yazmadı. O tarihle tanışmak için aşağıdaki birkaç kitap iyi olabilir.
Küçük Feministin El Kitabı – Güldünya Yayınevi
Dünyayı Değiştiren 26 Asi Kadının Hikâyesi: Kadın Savaşçılar
– Yabancı Yayınevi
Dünyayı Değiştiren Olağanüstü Kadınlar – Büyülü Fener
Yayınevi
İlham Verici Etkinliklerle Mucize Kızlar – Doğan Egmont
“Keşke çevrilse” köşesi
Love Makes a Familiy – Sophie Beer
The Great Book of Families – Leslea Newman
Mommy, Mama and Me –
Mary Hoffman
Daddy, Papa, and Me – Mary Hoffman
Etiketler: kültür sanat
