15/12/2017 | Yazar: Aslı Alpar
Samsun’da bir grup erkek ile trans olduğu ifade edilen bir kişi arasında yaşanan olayı gazeteler, ön yargıyı ve transfobik nefreti körükleyen bir dille haberleştirdi.
Samsun’da bir grup erkek ile trans olduğu ifade edilen bir kişi arasında yaşanan olayı gazeteler, ön yargıyı ve transfobik nefreti körükleyen bir dille haberleştirdi.
“Travestinin usturalı saldırısına uğrayan genç, ölümden döndü”, “Trakesti”, “Dayakçı travesti kıskıvrak yakalandı”, “Travesti kesti, biçti, serbest”, “Travesti dehşeti”… Bugün gazetelerde yer alan bu başlıklar, Samsun’da bir grup erkek ile trans olduğu ifade edilen bir kişi arasında yaşanan olayın haberinden.
Gazetelerin başlıktan başlayan transfobisi
Gazeteler bu haberi başlıktan itibaren transfobik bir yorumla gördü. Samsun’da yayınlanan Vitrin Haber ile Gazete Arena ve Korkusuz, “Travestinin ustralı saldırısına uğrayan genç, ölümden döndü” başlığını tercih etti. Takvim tam bir transfobik başlık olan “Trakesti”yi kullanırken, Milliyet “Samsun'da 18 Yaşındaki Genci Sokakta Hastanelik Eden Travesti Yakalandı” başlığına yer verdi. Şok olayı mizansenleştirerek “Dayakçı travesti kıskıvrak yakalandı” derken Haber Samsun bir klasik olan “Travesti dehşeti” dedi.
Yalnızca Samsun’da yayınlanan Altınova Gazetesi failin cinsel kimliğine başlıkta yer vermedi ve “Samsun’da bıçaklı saldırı” başlığı ile haberi gördü. Aynı gazete olayın ‘henüz bilinmeyen bir sebeple’ yaşandığını belirtti.
‘Sadece bir bakışma’ mı?
Gazetelerin –biri hariç- tamamının, “yolda yürürken”, “işten eve giderken”, “sokak ortasında saldırıya uğrayan genç” olarak vermeyi tercih ettikleri haber şöyle devam ediyor: “18 yaşındaki genç, bakışma yüzünden travesti olduğu öğrenilen kimliği belirsiz bir kişinin usturalı saldırısına uğradı.”
Trans olduğu belirtilen kişinin, haberde bahsi geçen gruba ‘bir bakışma’nın ardından saldırdığı ifadesi düşündürücü. Çünkü LGBTİ’leri hedef alan nefret saldırıları basın tarafından sıklıkla ‘sadece bir kavga’, ‘sadece bir bakışma’ olarak servis ediliyor. Bir grup erkekle trans olduğu ifade edilen kişi arasında yaşanan ‘bakışma’yı, toplumun transfobisini görmezden gelerek, yaşanan olayı ‘bir bakışma yüzünden’ ile vermek tek başına taraflı bir haber dilidir.
İlk fırsatta transfobi
Olayın mağduru ya da faili olan kişinin grup kimliğinin dezavantajlarının görmezden gelinmesi olayın tetikleyicisinin ön yargı olabileceğini gizleyebilir. Dahası gazeteler bu haberde failin cinsel kimliğini bilakis öne çıkararak var olan ön yargıyı besliyor ve tüm transları birer ‘suç makinesi’ olarak işaretliyor.
Bu haberler, basında şiddet olayları dışında yer verilmeyen translara yönelik nefretin ilk fırsatta dışa vurulduğu haberlerdir. Benzer şekilde bu haberler yaşanan olay hakkında okuyucuyu bilgilendirmek üzere değil transfobik nefreti büyütmek için yazılır.
Ön yargı tetiklemiş olabilir mi?
Kaos GL Derneği’nin “Nefret Suçlarının Kovuşturulması” isimli raporu, birçok nefret suçunun “sadece bir kavga” olarak yansıtıldığına dikkat çekiyor:
“Birçok nefret suçu, ‘yol kavgası’ veya komşular arasındaki mülk sınırı ya da gürültü kavgası gibi aslında başka tetikleyicileri olabilen olaylar esnasında ortaya çıkar. Bu saikler, olay(lar)ın gidişatı esnasında ırkçı veya diğer ön yargı saikli suçlara dönüşebilir.”
Adli kontrolle serbest
Gazeteler, fail transın yakalanıp savcılıkta ifadesinin alınmasının ardından çıkarıldığı nöbetçi mahkemece adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığını belirtiyor. Samsun’da yayınlanan Hedef Halk gazetesi bu gelişmeyi başlıkta şöyle görüyor: “Travesti kesti, biçti, serbest”
Etiketler: medya
