29/01/2014 | Yazar: Yıldız Tar
Uçan Süpürge: Her üç evlilikten biri çocuk evliliği. Çocukların evlendirilmesi problemi hastalığa indirgenemez. İyi niyetle yapılan her etkinlik yararlı olmayabiliyor
Yıllardır çocuk evliliklerine karşı mücadele eden Uçan Süpürge, “Çocukların evlendirilmesi problemi hastalığa indirgenemez. İyi niyetle yapılan her etkinlik yararlı olmayabiliyor” dedi ve ekledi: “TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’nun erken evlilik raporu ne oldu?”
“Çocuk evlilikleri” tartışması her ne kadar son zamanlarda daha yoğun konuşulduysa da, Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği yıllardır sorunun çözümüne ilişkin mücadele ediyor. Uçan Süpürge bugüne dek bu konudaki çalışmalarında bu sorunu “çocuk evlilikleri”, “küçük yaşta evlendirmeler”, “erken evlilikler”, “zorunlu evlilikler” gibi farklı kavramlarla görünür kıldı.
1996 yılında kurulan Uçan Süpürge, ömrünün yarısını çocuk yaşta evlendirmelere karşı toplumda farkındalık yaratan ve çözüm için ilgili kurumları işbirliğine çağıran çalışmalarla geçirdi. 18 yaşını doldurmadan evlendirilmiş kız çocuklarını “çocuk gelin” olarak tanımlayan Uçan Süpürge son günlerdeki tartışmalara ilişkin ise bir basın açıklaması yaparak neden pedofili demekten kaçındıklarını aktardı:
“Çünkü pedofili tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Çocukların evlendirilmesi ise toplumsal bir sorundur, tek başına medikal yaklaşımla çözülemez. “Bu soruna ‘çocuk gelin’ değil ‘pedofili’ diyelim” önerisi de bu gerekçeyle sıkıntılıdır ve örneğin, “şiddet uygulayan erkeğin hasta olduğunu ve tedavi edilmesi gerektiğini” söyleyen görüş gibi sığ kalır.”
Çocukların evlendirilmesi hastalığa indirgenemez
“Bu ve benzeri görüşler, çocukların evlendirilmesi probleminin toplumsal boyutunu göz ardı edip durumu hastalığa indirger ve kişiselleştirir. Oysa çocuk evlilikleri toplumun her kesiminde görülen, gelenekler veya inanışlar bahane edilerek normalleştirilen yaygın bir sorundur; eşitsiz, adaletsizlik ve şiddetin hem sebebi hem sonucu. Kız çocuklarla evlenmek, cinsel birliktelik de söz konusu olduğundan, nihayetinde pedofili davranışıdır, ancak tek başına pedofilidir denemez. Bir çocukla gelenekler, din, töre vs. sebepleriyle evlenen bir kişi pedofili hastası olmayabilir. Hastalıklar masumiyet ve çaresizlik çağrıştırır, fakat çocukların evlendirilmesi masum değildir fakat toplumsal işbirliğiyle ortadan kaldırılabilir, eğer istenirse çaresi vardır.”
Uçan Süpürge iyi niyetle yola çıkan her etkinliğin çocuk evlilikleri sorunuyla mücadele ederken yararlı olmayabileceğini de belirtti ve uyardı: “Bu etkinlikleri düzenlerken çocuk istismarı, çocuk hukuku, çocuk haklarını gözeten medya yaklaşımı gibi temel konularda bilgilenmeden ve uzmanlara danışmadan hareket edilmemesi gerekiyor.”
TBMM’deki erken evlilik raporu ne oldu?
TBMM’de yasayla kurulan Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’nun kurulur kurulmaz bir alt komisyon oluşturup erken evlilikleri incelediği raporu bütün bakanlıklara, kadın milletvekillerine, kadın örgütlerine ve üniversitelerin ilgili birimlerine gönderdiğini hatırlatan Uçan Süpürge açıklamasına şöyle devam etti:
“Aradan yıllar geçti, halen o rapordaki çözüm önerilerini hayata geçirecek bir adım atılmadı. Medeni Yasa, Ceza Yasası ve Çocuk Koruma Yasası arasındaki uyumsuzluğu gidermesi, Anayasanın 90. maddesi gereği üst hukukumuz olan uluslararası sözleşmelere uygun olacak şekilde yasalardaki çocuk tarifini belirleyecek bir düzenleme yapması talep edilen Adalet Bakanlığı ne zaman bir adım atacak?
Raporda sorumlulukları hatırlatılan diğer kurumların çocuk evliliklerinin önlenmesi için eylem planları halen yok mu? Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Yerel Yönetimler bu konuda ne yapıyor veya yapmayı planlıyor?”
Çocuk evlilikleri suç mu?
1990 yılından beri Türkiye’nin taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre 18 yaşın altındaki bireyler çocuk olarak tanımlanıyor. Uluslararası sözleşmeler Anayasa gereği iç hukukun da üzerinde olduğundan18 yaşını doldurmadan evlendirilmek, evlenme izni için yasal zemin oluşturmak ve buna göz yummak anayasal suç anlamına geliyor.
Çocuk evliliklerinde polis rakamları
Çocuk gelinlerin gerçek sayısı bilinmiyor ancak polisin verilerine göre Türkiye’de:
-Her üç evlilikten biri çocuk evliliği.
-Evlendirilen kız çocukların üçte birden fazlası “kuma.”
-Her yıl üç yüz bin evlilik yapılıyor, bunun yüz bini çocuk evliliği.
-Evlilik yaşı kız çocuklarda 12’ye kadar düşüyor.
-Çocuk evliliklerinde Türkiye dünyada ilk onun içinde.
İlgili haberler:
“Çocuk Gelinler” Yazı Dizisi Başlıyor
Etiketler: insan hakları
