İsrail’in yeraltı ‘onarım terapisi’ dünyası

11/01/2019 | Yazar: Kaos GL

Gazeteci May Kaduri, İsrail’de artan ‘onarım terapisi’ şarlatanlığı ve yarattığı sorunları araştırdı.

Gazeteci May Kaduri, İsrail’de artan ‘onarım terapisi’ şarlatanlığı ve yarattığı sorunları araştırdı. Kaduri, ‘onarım terapisi’ uyguladığını söyleyen kurumlarla görüştü ve ynet.news’a yazdı. Kaduri’nin özel haberini Şenel Kim, KaosGL.org için Türkçeleştirdi.

Fotoğraf: Alex Kolomoisky

Profesyonellerin büyük çoğunluğu bu uygulamaların tehlikeli olduğunu söylerken, birçok dindar terapist bu hizmetleri sunuyor: “Tanrı'nın yardımı ile insanlar değişir.”

Ultra-ortodoks veya dindar bir erkek çocuk kendi cinsiyetinden olan kişilere ilgi duyduğunu keşfeder. Halakha’nın (Yahudi Hukuku) bu tür ilişkileri yasakladığını biliyor, ancak bir diğer yandan bu şekilde doğduğunu hissediyor. Bu endişeyle profesyonel yardıma ihtiyacı olduğunu düşünür. Buna karşılık, onun eşcinselliğini “tedavi” etmeye çalışırlar.

Cinsel ‘onarım terapilerinin’ sakıncalı ve hatta tehlikeli olduğuna dair dünya çapında fikir birliği var. Akıl sağlığı uzmanları cinsel yönelimin değiştirilemeyeceği konusunda hemfikir. İsrail’deki uzmanlar ve kanun yapıcılar da bunu kabul ediyorlar ama görünenin altında psikologlar, devlet destekli tedavi merkezleri ve şarlatanların dahil olduğu bütün bir endüstri gelişiyor.

Cinsel ‘onarım terapisi’ genellikle depresyona ve hatta intihar teşebbüsüne neden olur. Tedavi talebi bazen çocuklarının arkasından endişeli ebeveynler tarafından yapılıyor. Terapistlerin, çocukların cinsel dürtülerini bastırmak için onlara uyuşturucu verdikleri aşırı örnekler bile var.

Son haftalarda, bu tür birçok terapiste ulaştık. Bazı durumlarda, kendimizi eşcinsel eğilimler gösteren bir erkek veya kız çocuğunun ebeveyni veya kardeşi olarak tanıttık. Diğer durumlarda kendimiz için danışma istedik.

Seküler terapistlere gelince, söyleyecek bir şey yok. Hepsi ‘onarım terapisi’ sunmama konusunda çok dikkatliydi. Ulaştığımız 20 dindar ve ultra Ortodoks terapist arasında sadece bir tanesi kesin olarak ‘onarım terapisi’ yapmayı reddetti. Bunun aksine, birçoğu yoluna devam etmiş, evlenmiş ve İsrail’de Yahudi kurallarına uygun yuva kurmuş hastalarıyla “büyük başarı oranları” hakkında övündü; sonradan ortaya çıkan hiçbir şey artık onların sorunları değil.

Ancak cinsel ‘onarım terapisi’, karaborsada gerçekleşen müphem bir faaliyet değil. Geçen hafta, yeni bir örgüt- Aile Değerlerini Güçlendirme Hareketi, LGBT topluluğuna karşı bir kampanya başlattı. Örgüt elbette, yüksek oranda cinsel yönelimin tedavi yoluyla değiştirilebileceğine inanan terapistlerin olduğu bir kesim olan ultra-Ortodoks bir örgüt.

Bnei Brak'taki Mayanei Hayeshua Tıp Merkezi, çoğunlukla ultra-Ortodoks nüfusa hitap eden, yarı kamusal, yarı özel bir hastane. İki yıl önce, hastanede bir akıl sağlığı departmanı açıldı ve arkadaşların tavsiyesi üzerine oraya gittim ve kendimi ‘eşcinsel eğilimleri’ olan ve bunu nasıl düzelteceğini öğrenmek isteyen 14 yaşındaki bir genç kızın kardeşi” olarak tanıttım.

“Gereksiz” sorulardan kaçınan temsilci eşcinselliğin tedavi edilebilir olduğunu ve tedavinin ücretsiz olduğunu söyledi. “Her iki ebeveynin imzalayıp bize geri göndermeniz için size form göndermem gerekiyor,” dedi. “Daha sonra ebeveynleri ve çocuğu ilk teşhis için çağırıyoruz ve doktor hangi tedavinin gerekli olduğuna karar veriyor.”

İsrail'de resmi olarak tanınan bir hastane olan Mayanei Hayeshua hastanesindeki zihinsel sağlık koğuşunda, “zihinsel hastalıkları” farklı bir cinsel yönelim olan reşit olmayan çocuklar “tedavi” ediliyor mu? Hastane başkanına göre değil.

Hastane müdürü Prof. Motti Ravid, "Mayanei Hayeshua Tıp Merkezi'nde herhangi bir onarım terapisi veya herhangi bir cinsel kimlik sorununun tedavisi yok" dedi.

“Hastanenin bu tür konular için uzmanı bulunmuyor, bu yüzden bu iddia yanıltıcı ve gerçeklikten kopuktur.”

Haham Shmuel Tal'in himayesinde, Torat Hayyim tedavi merkezi düzinelerce terapistinin "karşı eğilimler" dahil olmak üzere çeşitli zorluklarla uğraştığını gururla belirtiyor. Onlara göre, web sitelerinde de sunulduğu gibi, eşcinsellik cinsel saldırı veya bağımlılık sorunlarını takip eden travma sonrası stres bozukluğu gibi zihinsel bir hastalıktı Kudüs’te.

Bu kez kendimi Kudüslü, diğer kızlardan hoşlanan bir kız olarak tanıttım. Merkezdeki temsilcinin, belki de bunun iyi bir memleketten bir Haredi kızının başına nasıl geldiğini anlamak için birkaç sorusu vardı: "Bilen var mı?" "Herhangi biriyle paylaştın mı?" "Medyaya maruz kalıyor musun?" "Telefonunda internet var mı?" “Bu duyguları ne zamandır deneyimliyorsun?”

Ona, bir keresinde barda olduğumu ve bir kızla tanıştığımı söyledim. Yarı korkmuş bir şekilde “samimi bir ilişki oldu mu?” diye sordu. Neredeyse tereddütle “evet” diye yanıt verdim.

“Sana iki şey söyleyebilirim: Her şeyden önce, doğru yere geri dönme yeteneğinin kolay olduğu çok özel bir zamanda yaşıyoruz” diyerek başladı. “Ne yazık ki, çelişkili (cinsel) eğilimler, günümüzde medyaya maruz kalınması ve reklamının yapılması sayesinde oldukça yaygın. Çoğu insanın sorunu endişedir ... Tanrıya şükür, birçok erkek ve kadın bize ulaşır.

 “Sağlıklı yaşam arayarak gelenler, kendilerini tamamen kurtarmayı ve iyi yuvalar kurmayı başardılar” diye devam etti. Problemlerin çoğu insanların isteği dışında bize gelmeleriyle ortaya çıkıyor, artık tamamen inanmıyorlarmış, ya da zaten ortada oldukça samimi bir ilişki varmış gibi. Sizi terapistimize sevk edebilirim, elbette her şey gizli ve tedavi odasında kalıyor ve Tanrı’nın da yardımıyla iyileşme sürecine girebilirsiniz.”

Bu tedavi bu yönelimi baskılar mı?

“Bu yönelim birdenbire çıkmıyor,” diye yanıtladı. “Örneğin, ana yolda bir kişi seyahat ediyor ve sağa dönüş var. Waze’e (bir navigasyon uygulaması) bakmadı ve yolu da bilmiyor, bu yüzden hayatında başına gelen bir olay yüzünden sağa döndü. Neden buna sapma veya yönelim denir? Çünkü, bu normal yol değil. Yani, terapide temel olarak geriye gidip rotanızda sağa dönmenize neyin sebep olduğunu kontrol ediyoruz.”

Kuruluş cevaben şöyle dedi: “Torat Hayyim tedavi merkezi yasaya uygun faaliyet gösteriyor ve ilgilenenlere fayda sağlamak için başvuranlara yardımcı oluyor.”

“Onarım” kelimesinden söz etmeden “tedavi” öneren bir başka akıl sağlığı kuruluşu Bnei Brak’ta Bayit Cham (sıcak yuva). “Ona kesinlikle yardım edecek bir şeyler var” diye temsilci yanıtladı. “Bire bir konuşmalar gerekli oluyor… terapistler de genellikle yardımcı oluyorlar. Genel olarak insanların birlikte doğduğu biyolojik bir yönelim değil.”

Kuruluşun yöneticisi, Haham Arie Munk yanıt olarak: “"Kardeşinin refahı için çok endişeli olan ultra-Ortodoks bir kızı canlandırdığınız kayıtlara dayanarak, konuşmak için bir terapistle görüşmesini söyleyerek temsilci size iyi bir cevap verdi. Herhangi bir dönüştürme ya da başka tedavi hiçbir aşamada bahsedilmedi.”

Cinsel travma mağduru çocukların ve yetişkinlerin tedavisi için profesyonel bir departman işleten Bayit Cham, bazı cinsel sorunlara sahip gençlerle sıkça karşılaştı ve tedavi sırasında bu çocuğun, çocukken veya ergenlik dönemindeyken cinsel istismara uğradığı ortaya çıktı. Sorunun kaynağı budur; doğal değildir” diye ekledi.

“Kuruluşun faaliyetlerini dönüşüm tedavileriyle ilişkilendirmeye yönelik herhangi bir girişim, kuruluşun sağladığı tedavilerle ilgisi olmayan kötü hayal gücünün sonucudur.”

“Zihinsel durum kötüleşti”

Yirmi yıl önce, Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) cinsel ‘onarım terapisine’ karşı uyarı yaptı ve 2015'te ABD'deki Ruh Sağlığı İdaresi böyle bir tedavinin kaygı, intihar düşüncesi, depresyon ve riskli cinsel davranışa neden olabileceğini belirledi.

İngiltere de benzer bir yaklaşım benimsedi ve 2015'te İngiliz Sağlık Bakanlığı, sağlık kuruluşlarıyla birlikte formüle edilmiş, tedavilerin etkinliğinin kanıtı olmadığını ve hastalara zarar verebileceklerini belirten bir bildiri yayınladı.

İsrail Psikologlar Birliği'nin 2011'de yayınlanan pozisyonu bu tedavilerle ilgili çekincelerini ifade ediyor ve söz konusu risklere karşı uyarır; ancak bunları tamamen yasaklamaz. Derneğin pozisyonu, “onarım tedavisinin başarısı için profesyonel temel ve ampirik kanıtlar oldukça uzak" şeklinde belirtildi. Ayrıca, ‘onarım terapisine’ katılan terapistlerin birçoğunun nitelikli profesyoneller olmadığı ve bu tür tedavilerde, depresyon ve intihara neden olma olasılığı nedeniyle dikkatli olunması gerektiği kaydedildi.

İsrail'deki profesyonellerin belirsiz duruşlarına rağmen, kuruluşları ve terapistleri durdurma girişimleri başarısız oldu. Sağlık bakanı olarak görev yaptığı süre boyunca, MK Yael Alman (Yesh Atid) konuyla ilgilenmeye çalıştı ve bakanlık tarafından yayınlanan bir açıklamayla halkı bu tedaviler konusunda uyardı. Çünkü kısmen “olası zararın bile kanıtı vardır.” Bugün, ultra-Ortodoks sağlık bakanı yardımcısı MK Yaakov Litzman ile bakanlığın onarım terapilerini engellemeyle ilgilenmediği ve bu pazarın geliştiği görülüyor.

Kudüslü 23 yaşındaki Idan, “oldukça muhafazakâr dindar bir aileden geliyorum ve erkeklere olan ilgimin doğru olmadığını hissettim,” diyor. “Bir noktada onarım terapisi yapan tanınmış bir terapiste gönderildim. Bana yardım edebileceğini ya da en azından ailemin yakamdan düşeceğini umdum. Sadece yardım etmemekle kalmadı, tedavi yüzünden zihinsel durumum kötüleşti, kendimi hasarlı ve berbat hissettirdi. Depresyona girdim ve ilaç kullanmaya başladım. Ne zaman ki tarikatı (dini) terk ettim ve kendimi olduğum gibi kabul ettim, zihinsel durumum yoluna girmeye başladı.”

29 yaşındaki Dror da aile baskısıyla ‘onarım terapisini’ denedi. Dikkatlice, “En azından bazılarının kendilerine ve başkalarına yalan söylemelerine yardımcı olabilir,” diyor. “Birisi gerçekten evlenmek ve çocuk sahibi olmak istiyorsa ve kendi inisiyatifiyle bir psikoloğa gidiyorsa, bu bir şeydir. Fakat çoğu durumda, benim gibi onarım terapisine giden insanlar bunu kendi istedikleri için değil, çevrelerindeki baskı nedeniyle yaparlar ve sonuç neredeyse tamamen yıkıcıdır.”

“Çünkü aslında olan profesyonel olduğu söylenen birine gidilir ve size kötü biri olarak doğduğunuz ve değişmek zorunda olduğunuz söylenir, ama değişemezsiniz çünkü bu bir cinsel yönelimdir. Tehlike budur. İki tedaviden sonra durdum çünkü bunun saçmalık olduğunu fark ettim ve nispeten liberal ulusal dindar nüfusun arasında yaşıyorum” diyor Dror.

Mastürbasyon dersi

Klinik bir sosyal hizmet görevlisi olan Avraham Birtkin ile yapılan bir konuşma dönüşüm terapisinde kullanılan yöntemler hakkında bilgi veriyor. Bitkin, bilişsel davranışçı psikoterapiye katıldığını ve aynı zamanda psikodinamik bir terapötik rehber olduğunu iddia ediyor. Çocuklar, gençler, gençler ve yetişkinlerle çalışan Bitkin, Haredi Terapistler Derneği tarafından öneriliyor.

Kendimi Bitkin’e 19 yaşında ultra-Ortodoks bir kadın olarak tanıttım. Daha telefon görüşmemiz sırasında Bitkin gerçek bir Haredi gencini dehşete düşürecek şeylerden konuşmaya başladı. Diğer ultra-Ortodokslar terapistlerin aksine Bitkin, bazı insanlar için cinsel yönelim içselken bazıları için edinilen bir şey olduğunu savunuyor. Ona göre, cinsel yönelimin nasıl tedavi edileceğini anlamak için ilk önce cinsel yönelimin doğal mı yoksa edinilmiş mi olduğunu kontrol etmemiz gerekir.

Ona, 14 yaşımdan beri farklı hissettiğimi söyledim, bir yıl önce ailem beni dünyaya maruz bırakan bir bilgisayar aldı, hatta dışarı çıkıp birisiyle tanıştım. "Peki ya erkekler?" diye sordu. “Onlar için hiçbir şey hissetmiyor musun?”

Hayır. Hiçbir şey hissetmiyorum, dedim.

“Bak,” Bitkin bir monoloğa başladı. “Genel olarak eşcinsel çekimi deneyimleyen iki tür insan vardır: o şekilde doğanlar ve hayatının bir noktasında bunu edinenler. Örneğin, 14 yaşında ultra-Ortodoks bir erkek çocuğu yeşivaya (yahudi dini okulu) giriyor ve bedeni büyüyor, dindar bir Yahudi olmak istiyor ve kızlara bakmasının yasak olduğunu biliyor ve bunu yapmaktan kaçınıyor.” 

Bitkin, “Beden ileriye doğru hareket etmek istiyor, ancak kafa engelliyor, beden ve kafa arasında büyük bir boşluk oluşmasına neden oluyor; esasen ortada bir savaş var ve nedenini anlamıyor” diye açıklıyor.

 “Kızların yokluğunda bedeni ona ‘bir erkekle denemenin sorun olmadığını’ söyler ve bu da cinsel deneyimlemeye yol açar. Böyle şeyler kızların dini okullarında da görülür… Bence kendinizi daha iyi anlamanız gerekiyor ve sonra sırada ne olduğunu görebilirsiniz. Halakhaik bir perspektiften bakalım, kadınlar arasındaki bu zevk meselesinin erkekler arasındakiyle aynı olmadığını söylemeliyim ... Şimdi, 'Tamam, çekimim konusunda ihtiyatlı olabilirim' diyorsunuz, ama bundan sonra ne olacağını bilmek istiyorum, İsrail’de bir aileyi ve bir evi nasıl kuracağım. ”

Doğru, diyorum, bu problemlerimden biri.

“Bak, bir erkekle beraber yaşama ve aile kurma meselesi teknik olarak olası bir şeydir. Asıl soru, senin erkeği sevip ilgi duyacak kadar büyüyüp büyüyemeyeceğin, çünkü eğer bir erkekle sevişmekten hoşlanmazsan, anlaşılır. Bu yüzden, eğer cinsel yöneliminizin edinildiği sonucuna varırsanız o zaman üzerinde çalışabiliriz. Böylece daha önce ulaşılmaz olan erkeklere olan ilginizi geliştirebiliriz.”

Bu aşamada, Bitkin onun için "derin içselleştirme"nin ne anlama geldiğini açıklamaya başlar ve aslında fiziksel anlamda “derin”liği kastettiği ortaya çıkardı: Bitkin basitçe mastürbasyon yapmamı önerdi, ve ultra-Ortodoks bir kız olarak bunun ne demek olduğu hakkında bir fikrim olmadığını fark edince bana h-e-r-ş-e-y-i ayrıntılı bir şekilde öğretmek için gönüllü oldu. Zaman zaman “bunun hakkında konuşmak uygun mu?” diye sordu.

 “Daha önce erkeklerle cinsel deneyim yaşadın mı?” diye sordu. Olumsuz yanıt verdim. “Çocukluğunda cinsel istismara uğradın mı?” Olumsuz yanıt verdim, tekrardan. Bitkin, tanıştığım kızla yaşadığım deneyimleri anlatmamı istedi. “Yasak meyveyi tatmadığın sürece seni deliye döndürecek,” diye açıklar. “Özellikle iki erkeğin aksine iki kız arasındakine izin verildiğinden…Soru, örneğin, size şunu söyleyeyim: ‘Eğer değişmek istiyorsan o zaman erkeklerle yatman gerekecek.’ ‘Bu sana nasıl hissettiriyor?’

Bu noktada, Bitkin doğrudan mastürbasyon yapıp yapmadığımı sordu, ben hayır deyince denememi önerdi. “Aslında, kadınlara cinsel haz getiren iki tane erojen bölge vardır. Bunlardan biri göğüslerdir, ve en zevk verici bölge ise klitoristir. Klitorisin ne olduğunu biliyor musun?”

Konuşmanın geri kalanı canlandırmak için çok açık. Bitkin, ayrıntılı olarak orgazmları açıklar; vajinanın yapısı ve mastürbasyon, penetrasyon cihazları da dahil. (Sadece annenin sana böyle şeyler öğretmediği için pişmanlık duyabilirim ... Daha altı, yedi yaşlarındayken kendilerine dokunan kızlar var.”)

Cevaben, Bitkin avukatı aracılığıyla şöyle dedi:

“Müvekkilim onarım terapisine inanmıyor, bu şekilde çalışmıyor ve bu yöntemi kullanan birini tanımıyor. Doğuştan eşcinsel çekimini dönüştürmeyi başarabilen kimseden haberdar değil. Telefon görüşmesiyle ilgili olarak, müvekkilim arayanın ciddi bir kişisel acil durum krizinin ortasında olduğundan korktu. Kızın güvenliğinden korktuğu için, dönüşüm terapisine inanmadığını söyleyerek ve böylece konuşmayı sonlandırarak kızı geri çevirmeyi reddetti.

“Konuşma sırasında ve arayan kişi için endişe duymadığı zaman, müvekkilim bu ultra Ortodoks genç kadının eşcinsel olduğunu ilan etmesi için cinselliğini yeterince anlayıp anlamadığını anlamaya çalıştı, ve bu yüzden kadınlığı ve cinselliği hakkında okumasını, çalışmasını ve öğrenmesini önerdi ki bu utanç duymadan iyi hissetmesine yardımcı olabilir. Müvekkilim profesyonel ve etik kurallarına göre davrandığından emindir. İyi bir terapist utanç verici konular tarafından engellenmez; her şey hakkında konuşabilmeli.”

‘Bu tür birçok tedavi’

Haham Shlomo Aviner, dinsel Siyonizm'in en önde gelen hahamlarından biri olup, Beit El yerleşiminin hahamı ve Yeşivat Ateret Yerushalayım'ın başı olarak görev yapıyor. Kardeşimin eşcinsel yönelimleri olduğu hikayesiyle ona ulaştığımda bana şöyle dedi: “20 yıl önce Soul Advice adında ücretsiz bir anonim telefon hattı kurduk… bana ya da erkek kardeşime ne yapmalı ve kime gitmeli diye konuşabildikleri bir hat.” Haham bana telefon numarasını verdi ve şans diledi.

Dindar ve ultra-Ortodoks halkına danışmanlık hizmeti veren bir başka kuruluş olan Listening Friends, “gerçeği değiştirmenin ve doğru şekilde bir yaşam kurmanın mümkün olduğunu” söyledi. Bir dizi sorudan sonra beni Soul Advice’a yönlendirdiler.

Tavsiyelerini kabul ettim ve kuruluşa döndüm; "çelişkili eğilimler" ile uğraşmanın örgütün ilgilendiği alanlardan biri olduğunu kabul ettiler ve beni ya da erkek kardeşimi "iyileştirmek" için Your Soul adlı bir çağrı hattına yönlendirdim.

Kuruluş, bu makale için yorum yapmayı reddetti. Listening Friends, “Cinsel yönelimi etkilemeyi amaçlayan herhangi bir tedavinin, profesyonel açıdan zararlı ve uygunsuz olduğu iddiası yanlıştır ve İsrail Psikologlar Birliği'nin çalışma kağıdına aykırıdır. Aşırı derecede liberal bir gündeme uymadıkları için sıkıntı çeken insanlara yardım eden profesyonel terapistleri ve yardım hattı gönüllülerini korkutma girişimleri kabul edilemez ve reddedilmelidir. “

Takip eden eden günlerde, diğer kuruluşlara ve terapistlere de başvurdum. Haham ve Haredi Terapistler Derneği tarafından önerilen psikolog Shmuel Meiberg, sadece ergen erkek çocuklarıyla ilgilendiklerini vurguladı. “Son zamanlarda, bu tür tedavilerden çok oldu, maalesef, her zaman,” dedi, “ancak bundan kurtulabiliriz, evlenebilirler ve iyi bir terapistle değişebilir.”

Ynet, Dr. Elan Kartan hakkında geçen sene bir araştırma eseri hazırladı. Gzeteci Adir Yanko onunla tanıştı ve bu sorunlarla ilgileneceğine dair söz verdi. O zamandan beri, soruşturmanın geri tepmesine rağmen, çalışmalarını her zamanki gibi sürdürdü, ihtiyatlı bir şekilde "Bununla başa çıkmanın yolları var" dedi, bana küçük erkek kardeşimden bahsetti, “özellikle daha çok gençken. Maalesef, başarılı olacağının garantisi yok; her durumun kendi esasına göre… Benim hizmetim çok pahalıya mal olur.” Bu eser için daha fazla yorum yapmayı reddetti.

Daha ve daha fazla ultra-Ortodoks ve dindar profesyoneller- psikologlar, sosyologlar ve diğerleri- dönüşüm terapisiyle uğraşmayı kabul ettiler; hatta bazıları mucizeler ve harikalar vaad ederek kendilerini önerdiler. Sonra kendini bir homeopati terapisti olarak tanımlayan ve basitçe bana homeopatik haplar öneren David Grushko vardı, "cinsel çekimin kızlara değil erkeklere yönelik olacak, daha fazla kadınsı özellikler geliştirmenize yardımcı olacak.”

Birine yardım etti mi? “Evet, değiştiler,” dedi. Bitkin gibi o da, “eğer cinsel tatmin istiyorsan kendi kendine yap, başkasıyla değil… çünkü başka bir kadından cinsel olarak tatmin olmaya alıştığın zaman aynısını başka bir erkekten görebileceğini düşünmek senin için daha zor olacaktır” diye önerdi.

“Ben özgür iradeye inanıyorum, yani herkes istediğini yapar, cinsellik alanı da dahil,” diye yanıt verdi Grushko. “Ayrıca, dünyanın, erkek ve kadına dayalı, tüm doğal kanunlarda ifade edilen ve insan tarafından değiştirilemeyecek kanunlararı olduğuna da inanıyorum. Homeopati, bir kişiyi iç kuvvetlerine bağlar ve oradan da kişi yaşamda yeni bir yol seçme gücünü toplar.”

Etiketler: insan hakları, sağlık