06/11/2008 | Yazar: Barış Sulu
Kaos GL ve Lambdaistanbul Dernekleri tarafından yapılan ihtiyaç belirleme anketi 15 Eylül ile 15 Ekim tarihleri arasında www.kaosgl.org aracılığıyla gerçekleştirildi. Ankete 170 kişi katıldı. Ankette, LGBT örgütlerin LGBTT bireylere, topluma ve kamuya yönelik faaliyetlerini değerlendirmeleri için dokuz soru çerçevesinde hazırlandı. Sorular aynı zamanda yorum yazılabilecek şekilde düzenlendi. Bu anketin yorumlanması, LGBT bireylerin ihtiyaçlarının belirlenmesi ve LGBT örgütlerinden beklentilerinin ortaya çıkarılmasında ışık tutacak.
Kaos GL ve Lambdaistanbul Dernekleri tarafından yapılan ihtiyaç belirleme anketi 15 Eylül ile 15 Ekim tarihleri arasında www.kaosgl.org aracılığıyla gerçekleştirildi. Ankete 170 kişi katıldı. Ankette, LGBT örgütlerin LGBTT bireylere, topluma ve kamuya yönelik faaliyetlerini değerlendirmeleri için dokuz soru çerçevesinde hazırlandı. Sorular aynı zamanda yorum yazılabilecek şekilde düzenlendi. Bu anketin yorumlanması, LGBT bireylerin ihtiyaçlarının belirlenmesi ve LGBT örgütlerinden beklentilerinin ortaya çıkarılmasında ışık tutacak.
KAOS GL - 06/11/2008
Genel olarak ankete katılan katılımcılar, %48 oranında, LGBT örgütlerin çalışmalarını yeterli bulurken, %30 oranında yetersiz buluyor. Ancak soru bazlı ele aldığımızda bu yetersizlik içinde LGBT örgütler dışında toplumsal yapıdan kaynaklanan problemleri de katılımcılar belirtiyor. Ankete katılan 170 kişiden genel olarak %22 soruların bir kısmına yanıt vermemiş. Bu yanıt verilmemiş alanlarda ise genel olarak LGBT örgütlerin bu alandaki çalışmaların tanıtımlarının yeterli olmamasından ve bu alanların LGBT bireylerin gündeminde olmamasından kaynaklandığını düşünülebilir.
Anketi genel olarak değerlendirdiğimiz de ankete katılan katılımcılar, LGBT örgütlerin, çalışma alanları, bu alanlar üzerinden organize ettikleri tanıtımların hem yeteri kadar LGBT bireylere ulaşamadığını hem de kamuoyuna ulaşamadığını belirtiyorlar. Bu noktada tanıtım faaliyetlerine ağırlık verilmesi gerektiğini söylüyorlar. Bunun yanında çalışma alanları üzerinden sorulan bütün sorulara %10 oranında katılımcıların bilmiyorum yanıtını vermesi, yeterli bulmadığını söyleyen katılımcılarda bu alanlardaki çalışmalardan anket vasıtasıyla haberdar olduklarını belirtmeleri bunun bir göstergesidir.
LGBTT örgütlerin, faaliyetlerini ve danışmanlık hizmetlerini genellikle Ankara, İstanbul merkezli yürüttüklerini bu faaliyetlerin ve danışmanlık hizmetlerinin ülke geneline yaygınlaştırılması gerektiğini belirtiyorlar.
LGBTT örgütlerin LGBTT bireylere yönelik yürüttüğü sosyal danışmanlık faaliyetlerini yeterli buluyor musunuz?
İlk soruda ‘LGBTT örgütlerin LGBTT bireylere yönelik yürüttüğü sosyal danışmanlık faaliyetlerini yeterli buluyor musunuz?’ diye sorduk. Ankete katılan 170 kişiden 88 kişi evet yeterli buluyorum. 62 kişi hayır yeterli bulmuyorum yanıtını verdi. 20 kişide bu. Soruya yanıt vermedi. ‘Hayır, yeterli bulmuyorum’ diyen 62 kişiden 52 kişi yorumda bulunmuş ve hangi alanlarda danışmanlık faaliyetlerinin geliştirilmesi gerektiğini söylemiş.
Yeterli bulmuyorum diyen 52 kişiden 11 kişi, bu alanda yapılan çalışmalardan habersiz olduğunu, LGBT örgütlerin danışmanlık faaliyetlerinin tanıtımına ağırlık vermesi gerektiğini belirtmiş.
Yeterli bulmuyorum diyen ve yorum yapan 52 kişiden, 6’sı eğitim alanında sosyal danışmanlık faaliyetlerinin geliştirilmesi gerektiğini söylemiş. Sosyal danışmanlık faaliyetlerinin sadece üniversitelerde ve düzensiz bir şekilde yapıldığını bu eğitimlerin okul öncesi döneme kadar inmesi gerektiğinin altı çizilmiş.
Yeterli bulmuyorum diyen 52’i kişiden 7’si insan hakları ve hukuk alanında danışmanlık faaliyetlerine ağırlık verilmesi gerektiğini ve insan hakları ihlallerine acil müdahale pratiklerinin geliştirilmesinin önemini belirtmişler.
Yeterli bulmuyorum diyen 52 kişiden, 3 kişi, istihdam alanında çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiğini meslek edindirme kurslarının düzenlenmesi gerektiğini belirtmiş.
LGBT bireylere eşcinsellik, biseksüellik, transeksüellik konularının anlatılması gerektiğini ve LGBT bireylere yönelik homofobiye karşı mücadele edecek çalışmalara ağırlık verilmesini gerektiğini belirttiler.
Sosyal danışmanlık faaliyetleri içinde mutlaka cinsel sağlık özelde de hiv/aids konusunun izlenmesi gerektiğinin altı çizildi.
Aynı zamanda faaliyetlerin İstanbul ve İzmir merkezli yürütüldüğünü diğer şehirlere yönelik faaliyetlerin planlanması gerektiğini, üniversite topluluklarının bunun için iyi bir fırsat olduğunu belirten katılımcılar var.
Hali hazırda devam eden Kaos GL e-posta danışmanlığı ve Lambdaistanbul’un danışma hattının LGBTT bireylere yönelik düzenli bir danışmanlık verilmediğini, danışma hattına ulaşamadıklarını dile getirdiler. Ve aynı zamanda danışma hattının sadece eşcinsellere ağırlık verildiğini biseksüel ve transeksüel bireylere yönelik danışmanlık faaliyetlerinin geliştirilmesi gerektiğini belirttiler.
LGBTT bireylere yönelik hangi sosyal hizmet faaliyetlerini yürütmelerini bekliyorsunuz? Hangi alanda geliştirilmesi gerekiyor?
İkinci soruda ‘LGBTT bireylere yönelik hangi sosyal hizmet faaliyetlerini yürütmelerini bekliyorsunuz? Hangi alanda geliştirilmesi gerekiyor?’ diye sorduk. Bu soruya birden fazla şık işaretlenebiliyordu. Ankete katılan 170 kişi, psikoloji-psikiyatri alanını 117, çalışma hayatını 116, aile alanında 115 kişi aile, eğitim alanında 100, askerlik alanında 77, mültecilik alanından 36 kez tıklanmıştır. Bunun yanında ‘diğer’ butonunu işaretleyen kişiler, cinsel sağlık ve HIV/AIDS alanında 4, evlilik alanında 2 kişi sosyal hizmet faaliyetlerinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
İkinci soruyu birinci soru ile birlikte yorumlamak da fayda var. Bu da demek oluyor ki, LGBT bireyler, aile, çalışma hayatı, askerlik, eğitim alanlarında danışmanlık faaliyetlerine ihtiyaç duyuyorlar. Aynı zamanda ankete katılan 170 kişiden 117’si psikolojik ve psikiyatrik desteklerin dernekler tarafından yürütülmesini talep ediyor.
Sosyal faaliyetleri (kamp, piknik, parti, dayanışma yemeği vs.) yeterli buluyor musunuz?
Üçüncü soruda ‘sosyal faaliyetleri (kamp, piknik, parti, dayanışma yemeği vs.) yeterli buluyor musunuz?’ diye sorduk. Ankete katılan 170 kişiden 92’si evet/yeterli buluyorum, 52 kişi hayır yeterli bulmuyorum, 26 kişide yanıtsız bıraktı. Yeterli bulmuyorum diyen 52 kişiden 42’si yorum yaptı.
Sosyal faaliyetleri yetersiz bulan 52 kişinin, yetersiz bulma nedenlerine baktığımızda, LGBT örgütlerin sosyal etkinliklerinin sadece bulundukları şehirlerle sınırlı olmasından kaynaklı, yerel yönelik etkinlik yapılmadığı için yetersiz bulan insanlar var.
Bunun yanında sosyal etkinliklerin duyurularının yeteri kadar iyi yapılmadığını belirten insanlar var.
Ek olarak sosyal etkinliklerin sadece sosyal buluşmalar değil, aynı zamanda homofobiden arınma atölyeleri tartışma toplantıları olarak da organize edilmesi gerektiğini belirten katılımcılar var.
Medyada LGBTT bireylerin temsili ve LGBTT örgütlerin medya ile iletişimini yeterli buluyor musunuz?
Dördüncü soruda ‘Medyada LGBTT bireylerin temsili ve LGBTT örgütlerin medya ile iletişimini yeterli buluyor musunuz?’ diye sorduk. Ankete katılan 170 kişiden 42’si evet yeterli buluyorum. 87 kişi hayır yeterli bulmuyorum, 41 kişide bu soruyu yanıtsız bırakmış. Yeterli bulmadığını söyleyen 87 kişiden 82’si yorum yapmış.
Medyada LGBT bireylerin temsilini yetersiz bulan katılımcıların büyük bir çoğunluğu, medyadaki yetersiz temsilin LGBT örgütlerden değil medyanın homofobik yapısından kaynaklandığını belirtmektedirler. Bunun yanında ankete katılan katılımcıların hepsi medyadan kasıtları sadece gazeteler ve yayınlar şeklinde yorumlamışlardır. İnternet haberciliği ve televizyon sektörüne değinilmemiştir.
Medyaya yönelik LGBT örgütlerin çalışmalarının da yetersiz olduğunu belirten katılımcılar aynı zamanda LGBT örgütlerin ana akım medyaya yönelik değil görece alternatif olarak nitelendirebilecek Radikal, Birgün, Taraf ve Bianet gibi medya organlarına yönelik çalışmalar yaptıklarını bu çalışmaların da yetersiz olduğunu belirtiyorlar.
Ana akım medyaya yönelik LGBT örgütlerin bir çalışması olmasını ve LGBT örgütlerin ve LGBT bireylerin yaygın medyada görünür olamadıklarını, LGBT görünürlüğünün ise krimanilize, karikatürize edilerek sunulduğunu bunun da homofobiyi beslediğinin göz önünde bulundurmak gerektiğini söylüyorlar.
Ankete katılımcılarından bir kısmı medyada sadece ‘haber’ olarak değil aynı zamanda LGBT örgütlerin ‘reklamlarının’, tanıtımlarına ve etkinlik duyurularına yer verecek reklamları da LGBT örgütlerin gündemlerine almaları gerekliliğini vurguluyorlar.
Bunun yanında medyada çok yoğun LGBT bireylere yönelik ihlaller gerçekleştiğini LGBT örgütlerin bu noktada tekzipler ve pride haftası kapsamında verilen ödüller ve Kaos GL Derneği tarafından sene sonunda verilen madi-şugarlar faaliyetlerinin medyayı dönüştürücü etkisinin sorgulanması gerektiğini söylüyorlar.
Medyada sadece LGBT örgütlerin ve bireylerin görünürlük sorunu olmadığını aynı zamanda medya sektöründe çalışan insanların da medyada cinsel yönelimleri ve cinsiyet kimlikleri nedeniyle görünür olamadıklarının altını çiziyorlar. Buna ek olarak, medya sektörü alanında televizyon, dizi yapımcıları, senaristlerle iletişime geçirilmesi gerektiğini ve bu alanda çalışan LGBT bireylerin örgütler tarafından desteklenmesi gerektiğini belirtiyorlar.
LGBT bireylerin ve örgütlerin görünürlüğünün artması için medya sektöründe çalışan bireylere yönelik eğitimler düzenlenmesinin gerekliliğin altını çiziyorlar.
LGBTT bireylerin insan haklarını izleme ve yasal destek sürecinde yürütülen faaliyetleri yeterli buluyor musunuz?
Dördüncü soruda, ‘LGBTT bireylerin insan haklarını izleme ve yasal destek sürecinde yürütülen faaliyetleri yeterli buluyor musunuz? Hangi alanda geliştirilmesi gerekiyor?’ diye sorduk. Ankete katılan 170 kişiden 98’si yeterli bulduğunu söyledi. 44 kişi yetersiz bulduğunu belirtirken 28 kişi bu soruyu yanıtsız bıraktı.
Yetersiz bulan bireylerden 10 kişi bu çalışmalardan haberdar olmadığını söyledi. Bunun yanında LGBT bireyler olarak haklarını bilmediklerini belirten bir kesim olmakla beraber haklarını bilseler de görünür olamadıklarını için kullanamadıklarını belirten katılımcılar var.
Bunun yanında LGBT bireylerin inan haklarını izleme faaliyetlerinin düzensiz bir şekilde yapıldığını raporlama çalışmasının ötesine gidilmediğini belirten katılımcılar var. Aynı şekilde bu raporlama ve raporların yaygınlaştırılma çalışmasının düzenli olarak yapılmasını talep eden katılımcılar var. Türkiye’nin toplumsal yapısının ve adalet sisteminin bu çalışmayı LGBT örgütlerden bağımsız olarak zorlaştırdığını belirten katılımcılar var. Aynı zamanda eşcinsel, biseksüel ve transeksüel kadın ve erkeklerin ihlallerine öncelik verilmediğini belirten katılımcılar var.
Aslında bu alandaki yorumlar bize şunu gösteriyor ki, bu çalışmayı LGBT örgütler olarak bir arada yürütüyoruz. Hem LGBT örgütler kendi başlarına yaptıkları faaliyetlerin tanıtımlarını yapma konusunda sıkıntıları var hem de birlikte ürettikleri işlerin tanıtımlarını yapma konusunda sıkıntıları var. Bunun yanında bu alanda diğer alanlara nazaran LGBT bireyler örgütlerin çalışmasını başarılı buluyorlar.
Mültecilere verilen destek hizmetlerini yeterli buluyor musunuz?
Beşinci soruda ‘mültecilere verilen destek hizmetlerini yeterli buluyor musunuz?’ diye sorduk. Ankete katılan 170 kişiden 86 kişi yeterli bulduğunu, 36 kişi yetersiz bulduğunu belirtirken 48 kişi bu soruyu yanıtsız bırakmış.
Hayır diyen insanlardan 10’u bu konuda bilgisi olmadığını belirtirken, barınma, hukuk 5, istihdam 4, sosyal hizmetlere ulaşma konusunda LGBT örgütlerin yeteri kadar destek olmadığını söylerken LGBT mültecilerin sorunlarından yaygın medyadan öğrendiğini LGBT örgütlerin bu alandaki belirten katılımcılar var. Bu da LGBT örgütlerin özellikle Kaos GL’nin LGBT mültecilerin sorunlarına ilişkin yürüttüğü faaliyetleri LGBT bireylere anlatma konusunda sıkıntıları olduğunu göstermektedir.
LGBTT örgütlerin sivil toplum örgütleri ile ilişkilerini yeterli buluyor musunuz?
6. soruda ‘LGBTT örgütlerin sivil toplum örgütleri ile ilişkilerini yeterli buluyor musunuz?’ diye sorduk. Ankete katılan 170 kişiden 92 kişi yeterli bulduğunu, 43 kişi yetersiz bulduğunu belirtirken 43 kişi bu soruyu yanıtsız bırakmış. Yetersiz olduğunu söyleyen 43 kişiden 39 kişi yorum yapmış.
Bu konuda hiçbir fikri ve bilgisi olmadığını söyleyen katılımcılar var. Bunun yanında özellikle sendikalarla ilişkiler hem de kadın örgütleri ile ilişkilerin yetersiz olduğunu belirten katılımcılar var. Bunun yanında LGBT örgütlerin sivil toplum örgütlerini homofobiden arındırmaya yönelik çalışmalarının yetersiz olduğunu ve bu alanda çalışmalara ağırlık verilmesi gerektiğini belirten katılımlar var. Aynı zamanda sivil toplum örgütleri ile iletişimin arttırılması gerektiği gibi LGBT örgütlerin birbirleriyle ilişkilerinin de geliştirilmesi gerektiğinin altını çizen katılımcılar var.
LGBTT örgütlerin kamu otoriteri ile ilişkilerini yeterli buluyor musunuz?
LGBTT örgütlerin kamu otoriteri ile ilişkilerini yeterli buluyor musunuz? Sorusuna ankete katılan 170 kişiden 61 kişi yeterli buluyorum, 51 kişi hayır yeterli bulmuyorum derken 58 kişi yanıtsız bırakmış. Yetersiz bulduğunu söyleyen 51 kişiden 40’ı yetersizliğin LGBT örgütlerden değil kamu otoriteleri tarafından kaynaklandığını belirtmiş. Bunun yanına son dönemde milletvekilleri ile kurulan iletişim geliştirilmesi gerektiğini söyleyen insanlar var. Bu noktada katılımcılar genel olarak LGBT örgütlerin çalışmalarının yetersiz olduğunu ama geliştirilmesinin zor olduğunu belirtmişler.
LGBTT örgütlerin uluslararası ilişkilerini yeterli buluyor musunuz?
LGBTT örgütlerin uluslararası ilişkilerini yeterli buluyor musunuz?’ sorusuna ankete katılan 170 kişiden 98’i yeterli bulduğunu söylemiş. 36 kişi hayır yetersiz bulduğunu belirtirken 36 kişi bu soruya yanıt vermemiş.
Yetersiz olduğunu söyleyen katılımcılar, insan kaynağının yetersizliğinden kaynaklı yetersizlikler olduğunu, LGBT örgütlerin bu alandaki çalışmalarını LGBT bireylere tanıtımını yeteri kadar yapamadıklarını, Avrupa birliği sürecini ve mekanizmalarını yeteri kadar kullanamadığımızı belirten katılımcılar var.
Sonuç
LGBT örgütler, bu alanlardaki çalışmalarının tanıtımlarına ağırlık vermeli. LGBT bireyleri bu çalışma alanlarında örgütlenecekleri mekanizmaları yaratmalılar. Kaos GL ve Lambdaistanbul Dernekleri diğer LGBT örgütlerden farklı olarak ülke çapında politika oluşturmak ve politik sürece katılma eğilimi içindeler. Bu eğilimi aynı zamanda hali hazırda yürüttükleri faaliyetlerin LGBT bireylerin ulaşabilirliğini arttırmak amacıyla Ankara ve İstanbul dışında illerde de etkinlikler organize etmeliler.
Anketin sonuçlarını genel olarak değerlendirecek olursak, LGBT örgütlerin iki alanda kapasitelerinin geliştirilmesine ihtiyaç vardır.
LGBT bireylere yönelik danışmanlık ve sosyal hizmet faaliyetleri geliştirilmeli ve sürekliliği sağlanmalıdır. Aynı zamanda toplumu ve LGBT bireyleri bilgilendirici faaliyetlere ağırlık verilmelidir. Medya sadece müdahale edilecek bir alan olarak değil aynı zamanda LGBT bireylere ulaşım aracı olarak değerlendirilmeli ve toplumu bilgilendirmeye yönelik faaliyetler organize edilirken medya etkin bir şekilde kullanılmalıdır.
İkinci bir alan ise, kamu otoriteleri ile ilişkiler, anketin en yetersiz bulunan alanıdır. Bu alan doğal olarak mültecilik, insan hakları ve hukuk süreçlerindeki lobicilik ve savunuculuk faaliyetlerini etkilemektedir. Uluslar arası ilişkiler, sadece Türkiye’deki durumun aktarılması olarak değil aynı zamanda Türkiye’deki kamu otoritelerine yönelik baskı aracı olarak kullanılmalıdır. Bu alanda LGBT örgütlerin kapasite geliştirmelerine ihtiyaç vardır. (BS)
Değerlendirme: İsmail Alacaoğlu, Umut Güner
Etiketler: yaşam
