28/08/2017 | Yazar: Koray Arkadaş
Eskişehir’de LGBTİ mültecilere yönelik düzenlenen eğitimden: ‘Üreme yeteneğinden yoksun bırakılan trans kadınlar sperm, trans erkekler ise embriyo dondurabilirler’
Eskişehir’de LGBTİ mültecilere yönelik düzenlenen eğitimden: “Üreme yeteneğinden yoksun bırakılan trans kadınlar sperm, trans erkekler ise embriyo dondurabilirler”
Kaos GL, Eskişehir’de LGBTİ mültecilere yönelik iki günlük bir eğitim düzenledi. Yaklaşık 60 LGBTİ Mültecinin katıldığı eğitim, 26-27 Ağustos tarihlerinde gerçekleşti.
Denizli, Yalova ve İstanbul’dan sonra Eskişehir’de düzenlenen eğitime Dr. Cavidan Soykan, Stajer Dr. Fidan Şenova, Pınar Büyüktaş, Simin Yalçıntaş ve Deniz Şapka eğitimciler olarak katıldılar. Eğitimcilerin Türkçe sunuşlarını Mahbubeh Muqadam Farsça’ya çevirdi.
Kaos GL’den Avukat Hayriye Kara Kaos GL’yi tanıtarak Kaos GL’nin mültecilik alanıyla olan ilişkisini anlattı. Ardından sunumlara geçildi.
“Türkiye’de yaşayan mülteciler, hastanede kötü muamele ile karşılaşırsa İl Sağlık Müdürlüğü’ndeki Hasta Hakları Merkezi’ne başvurabilir”
Eğitimin ilk gününe Dr. Cavidan Soykan’ın “yasal haklar” sunumuyla başladı. Mültecilerin haklarından Türkiye’deki sığınma sistemine kadar kapsamlı bir sunum yapan Soykan şunları söyledi: “İlk kayıt sırasında birtakım yükümlülükleriniz var. Bunlar kimlik bilgilerinizi paylaşmanız ile başlıyor. Yanlış bilgiler verirseniz süreç içerisinde bazı problemler yaşayabilirsiniz. Aktarımlarınızın gerçeğe en yakın ve tutarlı olması gerekiyor. Çünkü kanunda ‘başvurunun geri çekilmiş sayılması’ hükmü mevcut. Çelişkili ve yanlış ifadeler sizin uluslararası korumadan faydalanmanıza engel olabilir.”
2016’da çıkan yönetmelikle birlikte mültecilerin uluslararası korumaya başvuru yaptıktan altı ay sonra çalışma izni için başvurabileceklerini ancak hükümetin ‘ucuz iş gücü sağlama’ politikasından dolayı çoğu işverenin bu başvurulara sıcak bakmadığını belirten Soykan “Hastanede veya eczanede kötü muamele ile karşılaşırsanız yaşadığınız şehirde İl Sağlık Müdürlüğü’ndeki Hasta Hakları Merkezi’ne başvurabilirsiniz” hatırlatmalarında bulundu.
“Hem trans hem de na-trans kadınların ayda bir defa meme muayenesi olması gerekir”
İkinci sunumda Stajer Dr. Fidan Şenova cinsel sağlıktan bahsetti. Cinsel yolla bulaşan hastalıklara, korunma yollarına, muayene yöntemlerine değinen Şenova, vajina ile anüs birbirine çok yakın olduğu için vajinası olan bireylerin hastalıklara yakalanma ihtimalinin daha yüksek olduğuna dikkat çekti. Şenova “HIV’den korunmanın en iyi yolu prezervatif kullanmak. HPV deri temasıyla bulaştığı için prezervatif yeterince koruma sağlamayabilir. Bu yüzden HPV’nin kanser yapan türlerine karşı HPV aşısı olmak en doğrusu” ifadelerini kullandı.
Şenova, meme muayenesinin önemine dikkat çekti: “Hem trans hem de na-trans kadınların ayda bir defa meme muayenesi olması gerekir. Bu muayeneyi kendiniz yapabilirsiniz. Testisi olanlar kendi kendine testis muayenesi yapabilir. Memenizde geçen aya göre bir değişiklik, bir kitle veya testisinizde bir boyut değişikliği fark ederseniz mutlaka doktora gidin.”
“Karşılıklı onaya dayanan bir cinsellik yaşamak herkesin hakkıdır”
İlk günün son oturumunda Pınar Büyüktaş söz aldı. Cinselliğin tanımına, güvenli cinselliğe, toplumdaki mitlere vurgu yapan Büyüktaş “Bütün hazlar, korkular beyinde başlıyor. Bu yüzden fiziksel uyarılma olmasa bile cinsel haz yaşayabiliriz” cümleleriyle sunumuna başladı.
“İnsanlara bariyer koymamız güvenli cinsellik için önemli bir ayrıntı. Korunmasız cinsel ilişkiye ‘hayır’ demek sizin hakkınız. Karşılıklı onaya dayanan bir cinsellik yaşamak herkesin hakkıdır. Cinsel hayatınızda zorlandığınızı hissediyorsanız, bu zorlukları paylaşmaktan çekinmeyin” diyen Büyüktaş, cinselliğini ön planda tutan kadınların damgalandığı, erkeklerin sırtının sıvazlandığı bir toplumda ne kadar eşit bir konumdan söz edebiliriz sorusunu katılımcılara yöneltti.
“Mülteci kabulü alınmadığı takdirde istediğiniz zaman ret kararına itiraz edebilirsiniz”
Eğitimin ikinci gününde BMMYK çalışanı Avukat Simin Yalçıntaş Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiserliği’nin ilkelerini, çalışma yöntemlerini, önceliklerini anlattı. Yalçıntaş, “En çok dikkat ettiğimiz ilkemiz gizlilik. Bilgilerinizin ve hikayelerinizin gizli olacağını bilerek bize geliyorsunuz. Biz de buna riayet etmeye çalışıyoruz” cümleleriyle konuşmasına başladı.
LGBTİ mültecileri hassas bir grup olarak değerlendirdiklerini belirten Av. Yalçıntaş “Türkiye’de çıkabilecek sorunların farkındayız. Kayıt olduğunuz andan itibaren durumunuzu takibe alıyoruz” ifadelerini kullandı. Yalçıntaş konuşmasında, çalışma izni konusunda hükümetle birlikte ortak çalışmalarının olduğunu, mülteci kabulü alınmadığı takdirde mültecilerin ret kararına istediği zaman itiraz edebileceğine dikkat çekti.
“Üreme yeteneğinden yoksun bırakılan trans kadınlar sperm dondurabilirler”
Eğitimin son oturumunda Deniz Şapka trans geçiş sürecinin hukuki, hastane ve sosyal süreçlerini ayrı ayrı açıkladı. Şapka, “Üreme yeteneğinizden yoksun bırakıldığınız için çözüm olarak trans kadınlar sperm dondurabilirler. Trans erkekler ise embriyo veya yumurtalıklarının bir kısmını dondurabiliyor” hatırlatmaları ile sunumuna başladı.
Şapka, cinsiyet geçiş sürecinde alınan hormonların fizyolojik değerlerin üzerinde kullanılmaması gerektiğine dikkat çekerek hedef değerlerde kalmanın önemine vurgu yaptı.
“Sigara içmek hem östrojenle hem de testosteron ile ilişkiye girer. Özellikle östrojene çok fazla zarar verir” ifadelerinin ardından Şapka, cinsiyet geçiş sürecinde sigara kullanılmamasını tavsiye etti.
Bütün oturumların sonunda LGBTİ mültecilerin soruları eğitimciler tarafından cevaplandı.
Bu eğitim Kaos GL’nin Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMY) ile birlikte yürüttüğü “LGBTİ Mültecilerin İnsan Haklarını Geliştirmek” projesi kapsamında düzenlendi.
Etiketler: insan hakları, mülteci
