12/11/2018 | Yazar: Aslı Alpar
Kredi ve Yurtlar Kurumu yurtlarını kazandığı halde yurda alınmayan trans öğrenciler ne yapabilir? Konuyu Avukat Hatice Demir’e sorduk.
Kredi ve Yurtlar Kurumu yurtlarını kazandığı halde yurda alınmayan trans öğrenciler ne yapabilir? Konuyu Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği Avukatı Hatice Demir’e sorduk.
İllüstrasyon: Craig and Karl
Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği’nin (SPoD) danışma hattı son günlerde sık sık Kredi ve Yurtlar Kurumu yurtlarını kazandığı halde yurda alınmayan trans öğrencilerin şikâyetleri nedeniyle çalıyor.
SPoD danışma hattını arayan trans öğrenciler KYK yurtlarını kazandıkları halde yurt idaresi tarafından yurda kabul edilmediklerini ve ne yapabileceklerini soruyor.
KaosGL.org, Derneğin Avukatı Hatice Demir’e trans öğrencilerin KYK yurtlarında karşılaştığı ayrımcılığı ve hukuki boyutlarını sordu. Av. Demir, KYK yurtlarındaki keyfi uygulamaların sonuçlarını ve ayrımcı uygulamalara karşı trans öğrencilerin haklarını anlattı. Av Demir KaosGL.org'a KYK yurtlarına alınmayan öğrencilerin çoğunun eğitim hakkının da elinden alındığını ve trans öğrencilerin yurda kabul edildiği durumlarda da tecrit edildiğini söyledi.
“Devlet transları nereye koyacağını bilemiyor çünkü onları yok sayıyor”
Danışma hattını arayan trans öğrenciler yurtlarda karşılaştığı ayrımcılığı nasıl anlatıyor?
KYK yurtlarında barınma hakkı kazanan öğrenciler listesi dönem başında açıklandı ancak ek yerleştirmeler devam ediyor. Hukuki sürecini henüz tamamlamayan bununla birlikte KYK yurdunu kazanmış trans öğrenciler SPoD danışma hattını yurda alınmadıkları ve hukuki olarak ne yapabileceklerini öğrenmek için arıyor. Arayan öğrenciler ‘Yurdu kazandım, gerekli işlemleri yaptım ama yurt idaresi beni kadın mı erkek mi hangi kısma yerleştireceğine karar veremediği için yurda almıyor’ diyor.
Peki, yurt idaresi trans öğrenciye ne söylüyor?
Trans öğrencilere daha çok “Bu bir tek senin sorunun, bu sorunu yaşayan başka kimse yok. Git sorununu dışarıda hallet” deniyor. Danışanlar çoğu zaman yurt sorumlularının kendilerine hakaret ettiğini, yurt görevlisinin kendilerini içeri almadığını söylüyor.
Bazı durumlarda da öğrenciyi kullanılmayan boş bir odaya yerleştiriyorlar. Bu da tecrit demek. Bunu yaparken de yurt görevlileri trans öğrenciye “güvenlik” meselesini bahane ediyor. Diyor ki, “seni korumak için onların yanına koymuyoruz”. Ancak aynı yurt idaresi cinsiyet kimliğine yönelik ayrımcılığa karşı hiçbir şey yapmıyor. Translara yönelik ayrımcılığı ortadan kaldırmak için hiçbir çabaya girmiyor. Dahası ayrımcılığı tecrit ile bir defa daha kendisi sergiliyor.
Yurttaki tecrit cezaevlerini anımsattı…
Anımsatıyor çünkü translar devletin himayesi altına ne zaman girmesi gerekse devlet onları nereye koyacağını bilemiyor. Çünkü transları yok sayıyor. Bu durumunun devletteki karşılığı da çoğu kez “güvenlik” bahane edilerek gerekli önlemleri almak yerine ya kişiyi himayesinden çıkarıyor ya da tecrit ediyor.
Benzer durum trans mahpuslar için de geçerli. Cezaevi yerleştirmesi kişinin kimliğinin rengine, kimlikte yazan cinsiyete göre yapılıyor. Bu sebeple benzer şekilde trans mahpuslar da cinsiyetinin yazılı olduğu cezaevine gönderilmeleri ancak burada da ‘senin güvenliğini sağlayamayız” denilerek tecrit edilmelerine neden oluyor.
Yurda alınmayan öğrenciler memleketlerine geri dönüyor
Yurda alınmayan öğrenci ne yapıyor?
Ailesinden yeterli harçlık alabilen ya da yetecek kadar bursu olan öğrenciler birkaç arkadaşla ya da tek başına eve çıkıyor. Ancak bu ekonomik koşulu sağlayamayan öğrenciler memleketlerine geri dönmek zorunda kalıyor. Bu da eğitim hakkının da elinden alınması anlamına geliyor.
Yurt görevlilerinin bu ayrımcı tutumunu destekleyen bir yönetmelik var mı?
Elbette yok. Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurt İdare ve İşletme Yönetmeliği’nde öğrencinin cinsel yönelimi ya da cinsiyet kimliğine dair bir şey belirtilmez. Bu da bir taraftan ayrımcı ve keyfi uygulamanın yasal bir zemini olmadığını diğer taraftan da LGBTİ+ öğrencilerin yok sayıldığını, bu yönetmeliğin de ikili cinsiyet baz alınarak hazırlandığını gösteriyor.
Neler yapılabilir?
Bu konuda ayrımcılığa maruz kalan trans öğrenciler nasıl bir yol izleyebilir?
Elimizde daha önce açılan bir dava olmadığı için emsal karar yok. Ancak İdare Mahkemesi’ne dava açılabilir. Dava ilk derece mahkemelerinde çözülmez ise yüksek yargıda ayrımcılığı engelleyecek bir karara bağlanabileceğini düşünüyorum. Kazanılmış hakkı elinden alınan, cinsiyet kimliği nedeniyle ayrımcılığa maruz kalan trans öğrencilerin hukuki başvurusu ile KYK’daki işleyişin hak kaybı yaşanmayacak bir yere evrileceğini düşünüyorum.
“LGBTİ+ Yurt Deneyimleri”
İzmir Genç LGBTİ+ Derneği’nin, LGBTİ+ gençlerin öğrenci yurtlarında yaşadıkları deneyimleri görünür kılmak üzere başlattığı “LGBTİ+ Dostu Öğrenci Yurtları” projesiyle öğrenci yurtlarında kalan LGBTİ+’ların neler yaşadıklarını ortaya koymayı hedefliyor.
Derneğin, Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği ile birlikte yürüttüğü proje kapsamında; LGBTİ+ öğrencilerin kaleme aldıkları yurt deneyimlerinden oluşan “LGBTİ+ Yurt Deneyimleri” kitabı çıktı.
Kitaba bu linkten ulaşabilirsiniz.
Danışma hatlarına nasıl ulaşabilirim?
LGBTİ+’ların sosyal, psikolojik, hukuki, siyasi vb. sorunlarını azaltmayı amaçlayan, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim odaklı sorularınız için doğru ve güvenilir bilgiyi aktaran danışma hatlarına şuradan ulaşabilirseniz.
İlgili haberler:
Trans erkek Derin Oylum yurttan atıldı
Etiketler: insan hakları, barınma
