26/04/2017 | Yazar: Gözde Demirbilek
Altı lezbiyen aktivist tarafından 1992 yıında, lezbiyenlerin görünürlüğü ve hayatta kalması için yola çıkmış bir doğrudan eylem grubu İntikamcı Lezbiyenler’in fotoğraflarına göz attınız mı?
Altı lezbiyen aktivist tarafından 1992 yıında, lezbiyenlerin görünürlüğü ve hayatta kalması için yola çıkmış bir doğrudan eylem grubu İntikamcı Lezbiyenler’in fotoğraflarına göz attınız mı?
İntikamcı Lezbiyenler, büyük bir kısmı farklı meseleler üzerine çalışmış 6 lezbiyen aktivist tarafından 1992 yılında New York’ta başlatıldı. Aktivistlerden ikisi İrlanda göçmeni, ikisi Yahudi, biri Küba göçmeni, bir diğeri ise yarı Fransız, yarı Haitiliydi. Birbirinden farklı perspektif ve deneyimleri bir araya getirmişlerdi. Lezbiyenler, artık kendi meselelerine odaklanması gerektiğini güçlü bir şekilde hissetmişlerdi. Bu yüzden de yalnızca oturup konuşmak yerine doğrudan eylem yapmaya karar verdiler. İntikamcı Lezbiyenler, bir yandan sokaklara çıkıp lezbiyen varlığını haykırırken, görünürlük ve hak talep ederlerken; bir yandan da kameranın başına geçip eylemlerini, yürüyüşlerini, performanslarını, toplantılarını kayıt altına aldılar.
Heteroseksist sistemden intikamlarını almaya yeminli öfkeli lezbiyenlerin 1992’de New York’ta kurduğu grup, lezbiyenlerin kamusal alandaki görünürlüğünü artırmayı ve medyada lezbiyenlere dair üretilmiş önyargıları ve klişeleri yıkmayı hedeflediler. Kendilerini “lobi yapmak ya da dilekçe yazmak için fazla sabırsız” olarak tanımlayan grup üyeleri, çıplak sokak performanslarından mor balonlu protestolara, Beyaz Saray önünde ateş yutmaktan binlerce kişilik Dyke yürüyüşlerine dek pek çok eyleme imza attılar.
1990’ların başında Amerika’nın pek çok yerinde geylerin ve lezbiyenlerin evlerinde diri diri yakılmasının ardından “Ateş bizi tüketemeyecek, onu içimize alıp bizim yapacağız” şiarıyla hareket eden lezbiyenler, 1992’de New York’ta düzenledikleri anma/protestoda ateş yutarak hem kaybettikleri arkadaşlarının yasını tuttular hem de homofobi ateşinin onları yakamayacağını tüm dünyaya haykırdılar. 1993’te Washington’da düzenlenen ve 20,000 lezbiyenin katıldığı “Dyke Yürüyüşü” belki de o zamana dek lezbiyenlerin düzenlediği en görkemli yürüyüş oldu. Yürüyüş sonunda “intikamcı lezbiyenler” Beyaz Saray önünde ateş yutarak erkek egemen ve heteroseksist sisteme güçlerini gösterdiler.
Eylem grubundan Kelly Cogswell şöyle anlatıyor:
“70’ler, 80’ler, 90’lar olsun, East Village’da büyük bir lezbiyen deneysel sanat hareketi vardı. Haliyle lezbiyen kavramının ne olduğu ve ne olabileceğine dair fikir veriyordu. Bir stereotipten fazlası olduğunuzu, hatta işte lezbiyenler çirkindir, espri anlayışından yoksundur, öfkelidir gibi stereotiplerle bile oynayabileceğinizi gösteriyordu. Çünkü bu stereotipler yüzünden pek çok lezbiyen öfkesini göstermekten çekiniyordu. Tiyatro çalışmaları sayesinde öfkeli, seksi, şakacı ya da kısaca insan olmak sorun olmaktan çıktı.”
“İntikamcı Lezbiyenler’in ilk eylemi 1992 yılında “Gökkuşağının Çocukları” adlı çok kültürlü müfredata gelen sağcı eleştirilere karşıydı. Yalnızca lezbiyenlerden oluşan bir bando, bir ilkokulun önünde üzerlerinde “ben lezbiyen bir çocuktum” yazan tişörtler ve “lezbiyenleri öğretin” pankartıyla çocuklara balonlar dağıttı.”
1993 yılında Washington’da gerçekleşen ilk Dyke Yürüyüşü’ne 20 bin kişinin katılmasını ise şöyle ifade ediyor:
“Kaç kişinin geleceğine dair hiçbir fikrimiz yoktu. Birkaç yüz kişi de gelebilirdi, elli kişi de. Bu kadar çok kişiye ulaşmamızın sebebi çok ama çok çalışmış olmamız. Uzun bir zaman önceden mevcut her lezbiyen gazetesiyle irtibata geçtik. Kadın kitabevlerine ulaştık. Lezbiyenlerin olduğunu düşündüğümüz her yeri aradık, mektuplar gönderdik. Bu tür meselelerde taktiksel olmak gerekir. Dyke’ların yürüyüşe gelmesini istiyorsanız önce dyke’ların nerede olduğunu düşünmeniz lazım. New York’taki her lezbiyen barına gidip bildiri dağıttık. Tek tek lezbiyenlere ulaştık. Gördüğümüz her kadını Dyke Yürüyüşü’ne davet eden kartlar dağıttık.”
“O sıralar Washington’da LGBT hakları için başka bir yürüyüş daha olacaktı; yani şehirde pek çok dyke olacaktı ama kaçının geleceğini bilmiyorduk. Çünkü o zamana kadar lezbiyenler daha gizliydi, kadın yürüyüşlerine katılıyorlardı. Yalnızca lezbiyenler, lezbiyenler ve lezbiyenler için bir şey yapmazlardı. Onlar için fazla korkutucuydu. Ama geldiler ve inanılmazdı. Benim size verebileceğim tek mesaj bir şeyleri denemeniz olur. İlkinde işe yaramayabilir, olsun tekrar deneyin. Sonra yine deneyin. Ama bir yerden başlayın. Başarısız olsa bile sıkıntı yok çünkü yaptığınız iş sizi değiştirecek. Siz yapmazsanız bunu kimse yapmayacak yani.”
İlgili haberler:
İntikamcı lezbiyen: Feministler bir kez olsun “size nasıl yardımcı olabiliriz” demediler
Homofobi berbat kokar: “Lezbiyen” demeyi kendime öğretmem lazımdı
Etiketler: kadın
