01/09/2016 | Yazar: Yıldız Tar
FARC ve Kolombiya devleti arasında barış imzalandı. Farklı toplumsal kesimlerin hakları anlaşmayla garanti altına alındı. Peki ya LGBTİ’ler?
FARC ve Kolombiya devleti arasında barış imzalandı. Farklı toplumsal kesimlerin hakları anlaşmayla garanti altına alındı. Peki ya LGBTİ’ler? Ülkedeki LGBTİ örgütlerinin açıklamalarını, anlaşmada LGBTİ’lerin doğrudan anıldığı maddeleri 1 Eylül Dünya Barış Günü dolayısıyla KaosGL.org için derledik.
Foto: Fernando Vergara/AP
Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) ile Kolombiya hükümeti arasında 50 yıldan uzun süredir devam eden savaşı bitiren barış anlaşması imzalandı.
Hükümet ile FARC arasında Kasım 2012’den bu yana yaklaşık 4 yıldır Küba’nın başkenti Havana’da devam eden barış müzakerelerinde nihai anlaşmaya varıldığı açıklandı.
Anlaşma ile toprak reformu, siyasi temsil ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi konularda uzlaşma sağlandı. 200 binden fazla insanın hayatını kaybettiği 50 yılı aşkın savaşı sonlandıran anlaşma tarihsel öneme sahip.
Toplumsal cinsiyet eşitliği vurgusu
Üç yüz sayfayı bulan anlaşma metninin en önemli özelliklerinden biri ise toplumsal cinsiyet eşitliğine vurgusu. Anlaşmada, çatışma sürecinde kadınların yaşadıklarının nasıl telafi edilebileceği yer alıyor.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için halk oylaması gerekiyor. Kolombiyalı gazeteci Catalina Ruiz-Navarro, “Eğer anlaşma onaylanırsa Kolombiya’da şimdiye kadarki en önemli feminist gelişme yaşanacak. Maddelerin yarısı bile uygulansa Kolombiya’daki kadınların hayatı kayda değer biçimde olumlu yönde değişecek” diyor.
“Kadın örgütlerinin başarısı”
Birleşmiş Milletler’in 2012 yılında yayınladığı bir rapora göre 1992 ve 2011 yılları arasında dünyadaki çeşitli barış görüşmelerinin sadece yüzde 4’ünde kadınlar sözleşmenin tarafı olarak yer aldı. Yüzde 2,4’ünde arabuluculuk yaptı, yüzde 3,7’sinde ise tanık olarak yer aldı.
Kolombiya ve FARC arasındaki anlaşmada kadınların ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin yer alması ülkedeki kadın hakları örgütlerinin başarısı. “Kadınların yer almadığı bir barış süreci sürdürülemez” diyen kadın örgütleri anlaşmanın içeriğini etkilemekle kalmayıp, anlaşmanın arka planındaki zihniyeti de dönüştürmeyi başardı.
“İlk kez LGBTİ hakları barış sürecinin doğrudan parçası oldu”
Anlaşma öncesi çalışmalarına başlayan Toplumsal Cinsiyet Alt Komisyonu, anlaşma ve uygulama süreci boyunca kadınların perspektiflerinin yer almasını sağladı. Bunun yanı sıra LGBTİ hakları da barış sürecinde kendisine yer buldu. Ülkedeki LGBTİ örgütleri sürece katıldı. Böylece Norveç Barış İnşası Araştırma Merkezi’nden Kristian Herbolzheimer’a göre dünyada ilk kez LGBTİ hakları bir barış sürecinin doğrudan parçası oldu.
Ülkedeki 100’den fazla LGBTİ örgütü de anlaşmayı destekleyen bir metin yayınladı. Aralarında Colombia Diversa, Caribe Afirmativo örgütlerinin de olduğu LGBTİ ve sivil toplum örgütleri kamuoyunu 2 Ekim’de yapılacak referandumda evet oyu kullanmaya çağırdı. Örgütler açıklamalarını barış anlaşması ilanından bir gün önce yaptı.
“LGBTİ’lerin tanınması barış için vazgeçilmezdir”
Caribe Afirmativo, anlaşmaya ilişkin websitelerinde yer alan metinde, “Kadınların, yerlilerin, Afrika kökenli yurttaşların, LGBTİ’lerin haklarının tanınması ve saygı görmeleri barış içinde yaşam için vazgeçilmezdir” dedi.
Anlaşma metni savaş dolayısıyla hayatını kaybeden ve mağdur olan LGBTİ’leri özel olarak anıyor. Anlaşmanın girişinde Kolombiyalı LGBTİ’lerin temel insan haklarının sağlanması ve korunması gerektiği yer alıyor.
Anlaşma, LGBTİ’lerin de parçası olabileceği bir demokratik kültür ve katılımın inşa edilmesi gerektiğini vurguluyor. Kolombiya Hükümeti ve FARC’ın katılımıyla hakikatleri araştırma komisyonu kurulmasını öngörüyor.
“Silahlı çatışmaların kurbanlarıydık”
Colombia Diversa ve Caribe Afirmativo 2012 yılında Havana’da başlayan barış görüşmelerine ilk günden beri katılıyor. LGBTİ hakları savunucusu avukat Mauricio Albarracín Washington Blade’e yaptığı açıklamada, anlaşmanın LGBTİ’lerin spesifik olarak yer aldığı ilk barış süreci olduğunu söylüyor: “Anlaşmanın LGBTİ haklarını da içermesi çok önemli.”
Başkent Bogotá’da yaşayan trans aktivist Laura Weinstein da, “Silahlı çatışmanın kurbanlarıydık” diyor. Caribe Afirmativo yöneticisi Wilson Castañeda ise ülkedeki LGBTİ karşıtı nefret ve şiddetten bahsederek, “Artık barış içinde yaşayabiliriz. Bu anlaşma ülkedeki LGBTİ’ler için büyük bir fırsat. Çünkü bize dönük ciddi nefret ve şiddet var” diyor.
Etiketler: yaşam, dünyadan
