Oyun dünyasında cinsiyet meselesi: ‘The Sims’ ikilikleri yıkıyor

11/03/2020 | Yazar: Deniz Gedizlioğlu

Cinsiyetçi ayrımcılık ve baskıyla tanınan bir sektörde kendimi olduğu gibi özgürce ifade edebildiğim en azından bir tane güvenli liman bulabildiğim için kendi adıma minnettar hissediyorum.

Sims 4’ün “Bir Karakter Yarat” panelinden bir görüntü. Pax’in yarattığı karakterin üstünde siyah-beyaz desenli bir ceket, siyah bir pantolon ve başında yine siyah bir şapka var. Omuzlarından dökülen uzun siyah saçları ve yüzünde biraz sakal olduğu görülüyor.   

Deniz Gedizlioğlu Pax Ahimsa Gethen’in, FunCrunch.org ta 2016 yılında yayınlanan yazısını KaosGL.org için Türkçeleştirdi.

Cis-seksizm ve transfobinin her yanı sardığı bir dünyada, arada bir de olsa trans ve non-binary insanları mutlu edecek gelişmelerden bahsedebilmek harika bir duygu. Bugün, Maxis oyun stüdyosu dünyanın en popüler oyunlarından The Sims’in son sürümü Sims 4 için yeni cinsiyet kişiselleştirme seçenekleri geliştirdiğini duyurdu. Böylelikle oyuncuların yarattığı bütün karakterler; saç modeli, kıyafet, makyaj, aksesuar gibi, daha önce oyunda cinsiyetlendirilmiş olarak sunulan seçeneklerin tamamına erişebilir hâle geldi:

“Sims karakterlerinizi ilk kez cinsiyet sınırları olmadan geliştirebileceksiniz. Bu, yarattığınız karakterler için –cinsiyeti fark etmeksizin– istediğiniz fizik yapısı, yürüyüş biçimi ve ses tonunu seçebileceğiniz anlamına geliyor. Ayrıca kıyafet, saç, aksesuar ve diğer görsel seçenekleri de bütün Sim’lere açık hâle getirdik. Daha önce erkek ve kadın Sim’ler için ayrılmış 700 parçanın üstünde içerik, bu sayede karakteriniz için seçtiğiniz cinsiyet fark etmeksizin tüm Sim’lere uygulanabiliyor.” 

Bu değişikliği çok uzun zamandır istiyordum. Resmî oyun forumlarında konu hakkında defalarca tartışmaya girmiştim. Hatta sonuncusu, stüdyonun duyurusundan sadece bir hafta önce, oyunu oynayanlar yeni cinsiyetsiz kıyafet seçenekleri olacağına dair aldıkları duyum üzerine konuşurken yaşanmıştı:

Alıntılanan mesaj:

Biliyorum, bazıları bana katılmayacak. Benim de amacım kimseyi rahatsız etmek ya da siyasi/toplumsal bir çıkış yapmak değil, ama ben kadın Sim’lerime “feminen,” erkek Sim’lerime “maskülen” kıyafetler giydiriyorum. Karakterlerini bu şekilde giydirmeyenler için, bence ana oyunda zaten her iki cinsiyete yönelik daha “feminen” ya da “maskülen” yeterince seçenek var, ama bilerek karşı cinsin kıyafetleri giydirilmiş gibi gözükmesine gerek yok. “Karakter Yarat” panelini açtığım zaman orada diğer cinsiyete ait kıyafetler görmek beni rahatsız eder, o yüzden umarım bu yenilik aşırı olmaz ya da opsiyonel olur.

Cevap:

Kıyafetlerin “ait olduğu” cinsiyet diye bir şey yoktur.

Diğer başlıklarda da söylediğim gibi, ben olsam tüm kıyafet, saç modeli, takı ve makyaj seçeneklerini “Karakter Yarat” panelindeki tüm Sim’lere açarım. Oyuna bir kod eklenerek çoğu oyuncu hangi cinsiyet için nasıl bir tarz seçiyorsa, oyunun içindeki diğer Sim’lerin öyle görünmesi kolaylıkla sağlanabilir. İnsanlar “Karakter Yarat” panelinde bile erkeklerin uzun saçlı ya da etekli olduğunu görmeye karşıysa, bu “marjinal” tarzları gizlemek için eminim ki ayrı bir seçenek filan da yapılabilir.

Bu oyunda en çok istediğim şey, etek giymeyi seven partnerim Ziggy’yi daha iyi yansıtan bir karakter yapmaktı. Ziggy bir trans kadın değil, genderkuir bir birey; İngilizcede [erkek olarak cinsiyetlendirilmiş] “he” zamirini kullanıyor[i] ve şu an için herhangi bir beden inşası sürecine girmeyi düşünmüyor. Ziggy yalnızca “feminen” olarak sınıflandırılan kıyafetleri giymeyi seviyor. Bu yenilikle beraber sonunda Ziggy’nin karakterini gerçekte olduğu kişiye uygun giydirme ve başına şekil verebildiğim, güzel saçlar yerleştirme imkânına kavuştum.  

Sims 4’ün “Bir Karakter Yarat” panelinden bir ekran görüntüsü. Ziggy’nin Sim karakteri beyaz üstüne mor çiçekli bir bluz, mor bir etek giyiyor, başına da eflatun bir şapka takmış. “Giyim Tercihi” menüsünde “Feminen” seçeneği işaretlenmiş.

Sims 4’ten bir ekran görüntüsü. Ziggy’nin Sim karakteri arkadan görülüyor; sırtında beyaz üstüne mor çiçekli bluz, mor etek, başında eflatun şapka ve ensesinden sarkan uzun, beyaz bir saç örgüsüyle ayna karşısında duruyor.

Kendi karakterimde henüz fazla bir değişiklik yapmadım, çünkü Sims 4’ün başından beri karakterim hep erkek oldu ve kendi hayatımda da “maskülen” denilen kıyafetler giyiyorum. Ama yine de, Sims 3 oynarken kullandığım uzun bukleli saçlara yeniden kavuştuğum için çok mutlu oldum, çünkü bu değişiklik paketi çıkana dek bu özellik Sims 4’te yalnızca kadın karakterlere açıktı.

The Sims 4 “Bir Karakter Yarat” panelinden ekran görüntüsü. Pax’in karakteri uzun siyah saçlara sahip, üstünde ise V yakalı siyah bir tişört, kot bir pantolon ve başında siyah bir şapka var.

The Sims’in bir oyun olarak kendisini hep daha ilerici ve marjinalize edilen cinsel yönelimler ve cinsiyet kimliklerine sahip insanların varlığını tanıyan bir noktaya taşıması beni son derece mutlu ediyor. 2000 yılında “The Sims” ilk çıktığından beri, aynı cinsiyetten karakterler arasındaki ilişkiler oyun tarafından destekleniyor. Benim yarattığım ilk karakter de tabii ki geydi ve sonunda aynı evde dört geyin yaşadığı bir aile kurmuştum. Sims 2’de evliliğin tam karşılığı olmayan, “onay almak” benzeri bir seçenek eklendi. [“WooHoo yapmak” ve diğer birçok cinsel/romantik eylem bu seçeneğin altındaydı. –çev.] 2009’da ise, eşcinsel ve biseksüellerin ABD’de ülke çapında evlilik hakkı elde etmesinden yıllar önce, Sims 3 oyuna evlilik eşitliğini getirmişti. Bunun bir sonraki adımı, elbette çeşitli cinsiyet kimlikleri ve cinsiyet ifadesi biçimlerini desteklemek olmalıydı. The Sims ekibi şöyle açıklamış:

·       …ekibimiz trans topluluğuna saygılı ve gerçeğe uygun bir güncelleme geliştirebilmek için ayrıca GLAAD [Gay & Lesbian Alliance Against Defamation – İftira ve Hakarete Karşı Gey ve Lezbiyen Birliği] ile yakın çalışmalarda bulundu.

·       … oyunda normatif cinsiyet tanımlarına kafa tutan karakterler yaratmanın önünde duran engellerin bazılarını kaldırabilmiş olduğumuz için büyük gurur duyuyoruz.

Bu değişikliğin tepki toplaması ise kaçınılmaz görünüyor. Oyun forumlarında ne zaman cinsiyet kimliği ve hetero olmayan cinsel yönelimler hakkında bir konu açılsa bir sürü cis-seksist ve heteroseksist yorum okuyorum. Moderatörlerin açıktan nefret yayan söylemleri genelde silmesine karşılık, bunun dışındaki yorumlarda kullanılan dil de çoğunlukla o kadar tetikleyici ki şahsen oyun forumlarını tümden bırakmış durumdayım. The Sims ekibi ise oyunda gözüken diğer anonim Sim’lerin atanmış cinsiyetleriyle uyumlu geleneksel “maskülen” ve “feminen” tarzlarda giydirilmeye devam edileceğine dair bir açıklama yapmayı ihmal etmedi:

Bu seçenekler tamamen sizin kontrolünüzde olacak ve oyunu oynadığınız dünyada Sim’lerin nasıl gözüktüğüne yönelik bir değişiklik yapılmayacak. Yeniliğin amacı, elinizdeki imkânları genişletmek ve hoşunuza gidenleri oyun deneyiminize ekleyip gitmeyenleri dışarıda bırakmanızı sağlamak.

Bu seçenekleri yarattığım Sim ailelerinin üstünde deneyerek saatler geçirmek için şimdiden sabırsızlanıyorum. Son olarak, cinsiyetçi ayrımcılık ve baskıyla tanınan bir sektörde kendimi olduğu gibi özgürce ifade edebildiğim en azından bir tane güvenli liman bulabildiğim için kendi adıma minnettar hissediyorum.

Etiketler: medya, yaşam