20/05/2020 | Yazar: Aslı Alpar
Pandemide Türkiye’de yaşayan LGBTİ+’ların yaşadığı sorunları “Pandemide danışmanlık” yazı dizimizde ele alıyoruz. Bugün SPoD Danışma Hattı sorumlusu Cem Öztürk anlatıyor.
Türkiye’de ilk Covid-19 vakasının görüldüğü 11 Mart’tan bu yana pandeminin önüne geçmek için alınan tedbirler kapsamında yaklaşık 2 aydır sosyal izolasyondayız. Herkesin “evde kal”amadığı ya da güvenli alanlarda kalamadığı iki ayı aşan bir zamandan bahsediyoruz.
Çeşitli ayrımcılık ve dışlama pratikleri sonucu dezavantajlı olan grupların pandemi öncesinde de en temel haklarına erişemediği ya da bu haklarının ihlal edildiği günümüz Türkiye’sinde pandemiye bağlı yaşanan krizler ve destek mekanizmalarının yetersizliği ne yazık ki yeni hak ihlallerine perde araladı.
Peki, pandemi sürecinde Türkiye’de yaşayan LGBTİ+’lar nelerle karşılaştı? LGBTİ+ derneklerinin danışma hatlarına başvuran danışanlar bu süreçte en çok hangi hak ihlallerine çözüm aradı? Hat başında bekleyen gönüllüler en çok hangi alanlarda sosyal hizmet desteği sundu. Tüm bunları konuşacağımız yeni yazı dizimize bugün, Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği’nin (SPoD) danışma hattını dinleyerek başlıyoruz.
SPoD LGBTİ+ Danışma Hattı sorumlusu Cem Öztürk pandemi ile birlikte danışma hatlarına gelen aramaların yarı yarıya arttığını belirtiyor: “Son iki ayın danışan sayısını önceki senenin aynı dönemi ve 2020’nin ilk iki ayı ile kıyasladık. Danışma hattına gelen başvuruların pandemiyle birlikte 1,5 katına çıktığını görüyoruz.”
SPoD’un psikososyal destek alanında faaliyet gösteren LGBTİ+ Danışma Hattı’nın daha çok duygusal destek sağladığını belirten Öztürk, “Bu dönem daha çok dertleşmek, sohbet etmek için arıyor danışanlar. LGBTİ+’ların önemli kısmı kimliklerini, varoluşlarını desteklemeyen aile evlerine dönmek zorunda kaldı sosyal izolasyon sürecinde. Ve danışma hattını kendilerini gerçekleştirebilmek, bulundukları güvensiz alandan fiziksel olarak değilse de ruhsal olarak uzaklaşarak bir nefes alabilmek için arıyorlar. Dolayısıyla danışma hattı, onları dinleyen bir kulak, okuyan bir göz oluyor” diyor.
Danışma Hattı’nın gönüllüleri de olumsuz etkilendi
“Düzenli arayan danışanlarımız daha sık aramaya, daha önce anlatmadıkları konuları paylaşmaya başladılar. Fırsat buldukları, belki de yalnız kalabildikleri ilk beş dakikalık boşlukta bize telefon açıyor veya e-posta yolluyorlar” diyen Öztürk, danışanlardan önce Danışma Hattı’nın kendisinin Covid-19’dan olumsuz etkilendiğini şöyle anlatıyor:
“Danışma hattımız özveriyle çalışan bir gönüllü ekibi tarafından yürütülüyor. Bu süreçte ailesinin, akrabasının yanına dönmek zorunda kalan gönüllülerimiz bulundukları ortam uygun olmadığı için hattı açamadılar. Danışanlarla birlikte doğrudan gönüllülerimiz de sorunlar yaşadı. Bir yandan kendi zorlanmalarımızla baş ederken diğer yandan başka kişilere destek olmaya çalışıyoruz. Ancak bu zorlu dönemde bile hattı hep açık tutmayı başardık. Ofis kapanınca evden çalışma koşullarına hızla uyum sağlamamız ve artan başvurularla birlikte daha yoğun çalışmamız gerekiyordu ama bunu sağlayabildik.”
“LGBTİ+’lar en temel ihtiyaçları için almak istedikleri sosyal yardımlar konusunda toplumun geri kalanı gibi bilgilendirilmedi”
Öztürk trans geçiş süreçlerinin de olumsuz etkilendiğine dikkat çekiyor: “Danışma Hattı’nda öne çıkan temalardan biri cinsiyet uyum sürecine dair. Pandemi nedeniyle hastanelerin endokrin ve psikiyatri poliklinikleri randevu vermemeye başladı ve trans danışanların geçiş süreci ve hormon terapisine erişimi zarar gördü. Danışanların çok sık çözüm aradığı konulardan biri bu. Benzer şekilde anonim HIV test merkezlerinin çalışmaya ara vermesi de danışanları yönlendireceğimiz yerler konusunda bizi seçeneksiz bırakıyor. Bir diğer konu mahkeme, askerlik vb. kamuya dair süreçlerin belirsizliği. Belirsizlik kaygıyı da artıran bir durum.”
“Evde kal” denilen ancak herkesin güvenli bir ev ortamına sahip olamamasına karşı destek mekanizmaları geliştirilmediğinden ev içi şiddet de tek başına bir gündem. Öztürk, “Ne yazık ki pandemide LGBTİ+’lara yönelik ev içi şiddette artış olduğunu gördük. Ev içi şiddete dair birçok danışanla görüştük. Danışanlar şiddetten uzaklaşmaları için etkin önlem alınmayacağı düşüncesiyle şiddetin artmasından korktukları için resmi makamlara başvuru yapmaktan çekinebiliyor. Bir diğer mesele yoksunluk… LGBTİ+’lar en temel ihtiyaçları için almak istedikleri sosyal yardımlar konusunda toplumun geri kalanı gibi bilgilendirilmedi, nereye başvuru yapılacağı bilinmiyor, başvuruların çoğunda da kişilere dönüş olmuyor” diyor.
“Tüm bunların sebebi ilgili kurumlarının hak temelli bir yaklaşım geliştirmemiş olması aslında. Pandemiyle mücadelede LGBTİ+’ların talep ve ihtiyaçlarının görünmez kılınması, topluluğun temelde korumasız ve savunmasız bırakılması anlamına geliyor. Bu zorlayıcı başlıklarda danışma hattımıza ulaşan danışanlarımızı SPoD’un psikolojik destek, hukuki danışmanlık ve sosyal hizmet alanlarındaki uzmanlarına yönlendirerek çözüm süreçlerine eşlik ediyoruz. Faydalanabilecekleri kurum ve hizmetler konusunda onları bilgilendiriyoruz.”
SPoD LGBTİ+ Danışma Hattı nedir?
SPoD LGBTİ+ Danışma Hattı, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim odaklı soru ve sorunlar için güncel, doğru ve güvenilir bilgiyi aktarmak amacıyla 2017’den beri açık.Kapsamlı bir eğitim almış gönüllü ekibi, LGBTİ+ danışanlara ayrımcılık, şiddet, cinsel sağlık, cinsiyet uyum süreci, askerlik, açılma, ilişki zorlukları ve başvurabilecekleri hizmet ve kurumlar gibi konularda danışmanlık ve destek veriyor. Danışanları hukuki danışmanlık, psikolojik destek ve sosyal hizmet konularında SPoD’un ilgili çalışma alanlarına yönlendirerek uzmanlarla görüşmelerini sağlıyor.
Standart sabit hat ücretlendirmesi uygulanan danışma hattına resmi tatiller hariç hafta içi her gün 12.00-18.00 saatleri arasında 0850 888 54 28 numaralı telefondan veya danisma@spod.org.tr e-posta adresinden ulaşabilirsiniz. Danışma hattı, şimdilik yalnızca Türkçe hizmet veriyor.
Etiketler: insan hakları
