13/09/2018 | Yazar: Aslı Alpar
İstanbul Queer Tango Kooperatifi’nden Damla, Faysal ve Şiyar anlatıyor: Queer tango yalnızca dans değil.
İstanbul Queer Tango Kooperatifi’nden Damla, Faysal ve Şiyar anlatıyor: Queer tango yalnızca dans değil.
Fotoğraf: İstanbul Queer Tango Kooperatifi'nden Damla ve Şiyar
Heteroseksist figürleri bir kenara atan tangoya var mısınız? “İstanbul Queer Tango Kooperatifi” 2009 yılından bugüne bunu yapıyor. İlk gösterisini 2011 İstanbul Onur Haftası’nda gerçekleştiren Kooperatif yoluna artık 3 eğitmenle birlikte daha güçlü devam ediyor.
KaosGL.org klasik tangodaki ilişki biçimlerini dönüştürmeyi hedefleyen Kooperatif’ten Damla, Faysal ve Şiyar ile görüştü. Ekip, queer tangonun hem bir dans hem de bir mücadele aracı olduğunu hatırlatıyor ve herkesi tangoyu queerleştirmeye çağırıyor.
Öncelikle biraz tangodan bahsedelim. Tango nasıl bir dans?
Çift olarak yapılan Arjantin kökenli kendi müziği ve ritimleri olan, uzun soluklu doğaçlamaya dayanan bir dans.
“Roller müzik süresi boyunca akışkandır”
Tango ile queer tango arasında nasıl bir fark var
Teknik bir fark yok aslında. Tango tangodur, hareketler, figürler aynı. Temel farklılık hetero-heteroseksist yapıyı değiştirip yerine queeri koyuyoruz. Bütün ilişki ve ilişkilenme biçimlerini kaldırıp yerine queerin teori ve pratiğini koyuyoruz. Aslında direkt pratiğini koyuyoruz aklınıza gelebilecek her şeyi değiştiriyoruz. Dansın akışını ve değişkenliği, rollerin akış ve degişkenliğini, cinsiyet ve cinsiyetin getirdiği bütün ilişkilenme biçimlerini, kıyafet, giyinme odaları, wc, ahlak gibi şeyleri pratikten değiştiriyoruz. Kısaca dansı “kadın” ve “erkek” kalıplarından çıkarmaktan söz ediyoruz, herkesin dansı haline getiriyoruz.
Bu farklılıklara değinirken cis-heteroseksizme ve cinsiyetçiliğe karşı konumumuzu da görebiliriz. Klasik tango kursuna atılan ilk adımdan itibaren bu dansın nasıl da cis-heteroseksist sistemin bir uzantısı halinde icra edildiğini tecrübe etmek mümkün. Klasik tangonun ihtiyacı yöneten bir erkekle takip eden ve pasif rolde bir kadındır. İşte queer tango bu gibi rollerin içinden hem kişileri hem de dansı çekip çıkarıyor ve yeni bir zemine taşıyor. Kadın ve erkek teknikleri olarak ikiye ayrılan klasik tangonun aksine Queer tangoda kişi cinsiyet kalıplarının yıkıldığı, rollerin akışkan olduğu bir hareket alanı yaratıyor.
Peki roller?
Tangoda müzik boyunca yönetim ve takip ilişkisi bozulmadan devam eder. Queer Tangoda ise yönetim ve takip rolleri cinsiyet üzerinden paylaşılmadığı gibi aynı zamanda bu roller müzik süresi boyunca akışkandır. Bu da beraberinde takibin takibi ve yönetimin yönetimi rollerinin sürekliliğinde belirsizlik yaratıyor. Örneklersek; müzik başladı ve biriyle tutuştunuz, rolleri paylaştınız ama müziğin ortasında takibin yönetimi devralması ve müzik sonunda da yönetimin tekrar takibi devralması gibi.
“Bütün dansları queerleştirebiliriz”
Diğer danslar için de queer bir dönüşümden bahsetmek mümkün mü?
Elbette dünyada örnekleri var bütün dansları queerleştirebiliriz, yaşamın her alanında olduğu gibi bizler var oldukça dansın her çeşidinde de queer bir dönüşümden bahsetmek mümkün. Bu coğrafya ve topraklarda ise henüz elimizde sadece tango var onu genişletmeye, ayakta tutmaya çabalıyoruz. Bütün dansların queerini yapan bir toprak güzel bir topraktır.
Queer tango bir mücadele biçimi, aktivizm aracı demek mümkün mü?
Kesinlikle! Queer tango toplumsal cinsiyet sorununa dair ikili cinsiyet rejimi yaşantısının dışına çıkarak hem bir eleştiri hem de bir yaşam alternatifi sunuyor. Bu paylaşımları da insanlar ile deneyimlediğimiz için doğrudan, mücadele biçimi ve aktivizm diyebiliriz.
Kısaca şöyle de diyebiliriz. En pratik yoldan seksizme karsı duruştur ve varlık sebebi de budur. Ötekinin yaratılmama halidir. Queer tango kelimesinin kendisi bile politiktir ve mücadeleyi taşır.
Tango gibi kökleri oldukça geçmişe dayanan dünyanın dört bir yanında milyonlarca insan tarafından icra edilen bir dans türünün cis-heteroseksizmin bir parçası olarak var olmayı sürdürdüğünü düşünürsek, henüz Türkiye için bunu diyemesek de, özellikle Avrupa’daki LGBTİ+ mücadelede queer tangonun hatırı sayılır bir yeri olduğunu söyleyebiliriz. Berlin’de gerçekleştirdiğimiz workshop’ta ve katıldığımız milongalarda(tango gecesi) queer tangonun birleştirici ve dönüştürücü bir etkisi olduğunu deneyimleme imkanı bulduk. Aynısını bu topraklarda da görmeyi umuyoruz.
Daha önce yalnızca Faysal Tekoğlu yürütüyordu dersleri, şimdi kaç kişilik bir ekipsiniz?
3 kişilik bir çalışma arkadaşlığımız var, birbirimizin elinden tutup dersleri yürütmeye çalışıyoruz.
Queer tango kişiye ne katar?
Queer tango kişiye hem kendini anlatma hem de karşısındakini aktif bir şekilde dinleme imkânı sunar. Bi nevi teorinin pratiğe döküldüğü anlar bütünüdür. Normatif ve fobi olan her şeyi biraz daha derinden ve pratikten çözer ve bunun keyfini yaşatır. Temasın ve dokunmanın farkında olmanın birlikte bir şey yapmanın, bir şey yaparken cinsiyete değil işin kendine odaklanmayı, herkesle bir arada olmanın mutluluğunu katar.
Queer tango yeni ders dönemi ne zaman başlıyor? Size nasıl ulaşabilirler?
Ekim ayının ilk haftası derse başlıyoruz. İstanbul ve İzmir’de. İstangokuir’in sosyal medya hesaplarına mesaj atarak ulaşabilirsiniz.
İlgili haberler:
“Rollerin belirsizliği herkesi heyecanlandırdı”
Etiketler: kültür sanat
