Sosyal Hizmet Sempozyumu’nda Sıra Başkent Üniversitesi’nde

“30 yıldır sosyal hizmet uzmanı olan biriyle görüşmüştüm, 30 sene boyunca hiç LGBT biriyle karşılaşmadım dedi. Bu mümkün değil! Buradaki temel sorun sosyal hizmet uzmanının mesleğini ne kadar düzgün yaptığıdır.”

 

Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümünde “LGBT’ler İçin Sosyal Hizmet Sempozyumu” Doç Dr. Sema Buz’un moderatörlüğünde gerçekleşti. Sempozyumu 150’e yakın Sosyal Hizmet öğrencisi izledi.

 

LGBT alanında çalışan sosyal hizmet uzmanları ve akademisyenlerinin katılımı ile gerçekleşen sempozyuma, Tess Vo (Kanada), Onyii Udegbe (Kanada), Juul van Hoof (Hollanda), Martyn Higgins (İngiltere) ve Hans Knutagard (İsveç) sunumlarıyla katıldılar.

 

“Sosyal Hizmetlere Erişimi ve Eşitliği Getirmek: LGBTQ Bireyleri Destekleyici Yeni Çözümler”, Tess Vo, Kanada

Tess Vo, Danışmanlık merkezlerinin öğrenme güçlüğü çeken ve göçmen gençler olmak üzere iki hedef grubunun olduğunu ancak bunun iki uç nokta olarak görülmemesi gerektiğini, bu iki hedef grubu aslında bir yelpazenin iki ucu olarak tariflemek gerektiğini söyledi.

 

Toplumsal cinsiyet alanında sorun yaşayan bireylere destek verdiklerini söyleyen Vo, genellikle akran grupları oluşturarak ilerlediklerini ve gençlere hizmet vermekten çok, gençlerle birlikte neler yapabiliriz üzerine tartıştıklarını bu yüzden gençleri “müracaatçı” olarak tanımlamak yerine paydaş olarak tanımladıklarının altını çizdi. Hizmetleri yürütürken “indirgemeci” bir tavırdan çok “içermeci” bir politika yürütmeye çalıştıklarını söyleyen Vo; “Biz kişileri sadece LGBT kimlikler olarak görmüyoruz sosyal ekonomik sınıf, etnik, uyruk, engellik durumu gibi değişkenleri de sürece katıyoruz.” Diye konuştu. 

 

“Engelli, queer ve trans kimliklerinin, bireysel kurumsal ve sistematik anlatılar ile sosyal inşalarının hangi yollarla yapıldığını, onaylandığını ve sürdürüldüğünü tartışmaya açtı. Sosyal hizmet uzmanlarının hangi değişkenlerden yola çıkarak hizmetleri inşa ettiğinin de üzerine düşünülmesi gerektiğinin altını çizdi. “Sağlıklı olmayı” yüceltirken aynı zamanda “sağlıklı olmayan” bireylere yönelik kendiliğinden yapılan ayrımcı politikaların altını çizdi. Sorunu bireyin sorunu olarak görmekten çok toplumsal yapıyla ilişkilendirmeye çalıştıklarını söyledi.

 

Udegbe, “LGBT grupları sağlık açısından risk altında gruplar olduğunu düşünüyoruz, bunun nedeni homofobik ve transfobik toplumsal yapıdan kaynaklanıyor. Bu yüzden daha çok bu hizmetleri nasıl yapılandırabiliriz diye bakıyoruz dedi. Kurumumuz eğitime erişimi sıkıntısı olan LGBT’lere de destek sunuyoruz. Sanatı da bir araç olarak kullanmak istiyoruz. Sanat çevresinde gelişen becerilerini de değerlendirmelerini istiyoruz.

Quuer ve trans gençlerin barınma, sığınma prosedürü, uyuşturucu, istihdam alanında yaşanan sıkıntılar, cinsel açıdan riskli davranışlar desteklenmemiz gereken konuların başında yer alıyor. Aynı zamanda akıl sağlığı alanında yaşanan sıkıntılara yönelik destek verdiklerinin altını çizdi.

Hollanda’nın “eşcinsel cenneti”, “Amsterdam gey başkenti” gibi sunuluyor olduğunu ama Hollanda’da halen LGBT’lerin kendilerini güvende hissetmediğinin altını çizdi. Bir önceki sağcı hükümetin “homofobi ve transfobinin kaynağı göçmenlermiş gibi” sunduğunu söyleyen Hoof, “1982’de Hollanda’da yapılan LGBT yürüyüşüne homofobik&transfobik saldırıların olduğunu unutmamak gerektiğinin altını çizdi. Bizim tarihimiz o kadar homofobiden arınmış bir tarih değil ve halen gey çiftler sokakta el ele tutuşmak istemiyor, kamu hizmetinden faydalanma konusunda LGBT’lerin %50’si ayrımcılığa uğradığını ya da uğrayabileceğini söylüyor dedi. Bu durumun kendilerini yönetimlerle çalışmaya ittiğini söyleyen Hoof, Hollanda’da 40 şehre LGBT bireylere yönelik hizmetlerini nasıl inşa edecekleri konusunda danışmanlık verdiğinin altını çizdi.

Yaşlı LGBT’lerin sosyal hizmetlere erişmek için saklanmak zorunda olduklarını söyleyen Hoof, hem yaşlı olduğunuz için kırılgan bir grupsunuz hizmete erişim noktasında bunun üzerine LGBT olmak o hizmetlerden faydalanmasını engelleyebiliyor dedi.

 

Hoof sözlerini söyle tamamladı: “Sosyal hizmet uzmanları kişisel olarak homofobik olabilirler ama mesleklerini yaparken bunu sergileyemezler. Sosyal hizmet uzmanları biz herkesi içeriyoruz dedikleri zaman herkese hizmet verebiliyorlar. 30 yıldır sosyal hizmet uzmanı olan biriyle görüşmüştüm, 30 sene boyunca hiç LGBT biriyle karşılaşmadım dedi. Bu mümkün değil! Buradaki temel sorun sosyal hizmet uzmanı mesleğini ne kadar düzgün yaptığı üzerine konuşabilir.”

 

“Cinsellik ve farklı olma halleri, bugünün sosyal hizmet eğitiminde ve pratiğinde hâlâ adı anılmayan ve görmezden gelinen alanlardır. Cinsellik, danışanların hayatlarının öne çıkan bir kısmını oluştursa da, sosyal hizmet pratiğinin zorlayan ve çetin kısmı olarak da önümüzde durur.” 

 

Hans Knutagard, “Ben cinsellikle ilgili sorular sorduğumda öğrenciler bana tecavüzden, tabulardan, önyargılardan bahsediyorlar. Bunları tahtaya yazıp üzerinde tartıştığımızda daha fazla sosyal psikolojik konulara eğilebiliyoruz. Sosyal hizmet öğrencilerle konuştuğumuzda onların etkileşime girdiğimizi görüyoruz. Toplumsal cinsiyet kültürel ve sosyal toplumda bir bağlama oturuyorlar. Biz sosyal çalışmacılar olarak farklı durumlarda farklı kişilerle bir araya geliyoruz.  Biz de sosyal hizmetleri gençlere sunabiliyoruz. Günümüzde yaş sınırının ne olduğunun tartışılıyor. 15 yaşının altında iseniz cinsellik yaşayamazsınız ama doğum hapı kullanamazsınız. Sosyal hizmet uzmanı şu soruyu cevaplamak zorunda kalabilir: Kızın hamile olmasını önlemek için hap kullanması gerekir yoksa hamile kaldığı zaman kürtaj olması mı gerekir. Buna karar vermemiz lazım.

Sosyal hizmet öğrencilerinin hem kendi hem de toplumu nasıl gördüğünü sorgulaması gerektiğinin altını çizdi. Sosyal hizmet uzmanının aynı zamanda kendi cinsel yönelimini de sorgulaması gerektiğinin altını çizdi, eğer heteroseksüelseniz, “ben ne zaman heteroskesüel olduğumu fark ettim, ailem bana ne zaman heteroseksüel olduğumu söyledi” sorularını kendinize yönetmeniz ve yanıtlamanız gerekir dedi ve “çünkü eşcinsel çocuklara bu sorulara yanıt vermek zorundalar” onlarla çalışacaksanız cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği üzerine fazlaca düşünmüş olmanız gerekecek dedi.

 

“İnsan haklarının artan önemi ve bununla birlikte LGBT’lerin aynı şekilde artan görünürlüğü, pozitif ve memnun edici gelişmelerdir. İnsan hakları ve LGBT kimlikleri konsepti, son zamanların modern toplumunun daha geniş bir karmaşası içinde ele alınmalıdır. Birçok devlet, çoğulculuğun ve farklılığın karşısında duran milliyetçiliklerin ve hararetli dindarlığın dirilişine tanık olmaktadır. LGBT’lerin ve diğer insan hakları savunucularının şu an yüzleştiği soru, su yüzüne çıkan milliyetçilikler ve dindarlıkların karmaşasında hak savunuculuğunu nasıl yapacağıdır diye sözlerine başlayan Higgins sosyal kimlik paradigması üzerine konuşmasını yaptı.

 

Kimliklerin sabit olduğuna ilişkin bir algı var. Aslında bu kimlikler zaman içinde değişebilir. Irkınız ve saç renginiz dışında her şey değişebilir. Sosyal kimlik modelinden bahsedeceğim. Bugünki toplumlara bakacağız, belli başlı dinlerin, toplumların bu çoklu kimliklerle mücadele etmesi üzerine kurulu. Sosyal kimlik teorisi sosyolojide ortaya çıktı, Bireysel kimliğimiz bireysel değildir, doğduğumuz kimlik içinde değişir, gelişir. Toplumsal kimlik nedir? Bir kişinin kim olduğuna dair kavrayışıdır. Birçoğumuzun birçok çoklu kimliklerimiz var, kadın olarak, erkek olarak, Türk, Kürt olarak vs. biz ve onlar, ben ve öteki gibi kavramlar gelişiyor sosyal hizmet uzmanı bu kimlikleri sabit ve durağan kimlikler olarak görmemeli dedi.

 

Sempozyum kapanışta tartışmaları toparlayan Sema Buz, karşımızdaki bireyin cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine ilişkin bir tanımlama yapmadan işe başlayabiliriz, karşımızdaki “müracaatçıyı” heteroseksüel saymamalıyız dedi.

 

LGBT’ler İçin Sosyal Hizmet Sempozyumu’nun bugünkü programı, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü 301 no’lu anfide yapılacak.

 

Ayrımcılıklara Karşı Sempozyum, İngiltere, Norveç, Kanada elçiliklerinin destekleriyle gerçekleşiyor.