06/02/2020 | Yazar: Ali Erol
Senenin ilk ayından LGBTİ+’lara yönelik cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söylemleri…
Homofobik ve Transfobik Nefret Söyleminin Ocak Ayı İnternet Seyrine sosyal medya ortamlarından nefret söylemleri ile doğrudan üreten, yayan ve teşvik eden medya organlarından LGBTİ+’lara yönelik cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söylemlerini derledik.
Medya çalışmaları kapsamında sosyal medya mecrası ile internet medyasını izleyen Kaos GL, internet yayıncılığında dikkat çeken, sosyal medya ortamlarında öne çıkan Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ) odaklı homofobik ve transfobik nefret söylemi üreten ve yayan haberler ile mesajların takibini yaparak kaydını tutuyor.
Cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi ile LGBTİ (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks) varoluşlara yönelik ayrımcı yaklaşım, nefret söylemi üreten, yayan, teşvik eden, savunan ya da haklı gösteren ifadeler içeren haber ve yorumları aylık dosyalarla ele alıyoruz.
“Civan gibi delikanlılar ve on parmağında on marifet olan bayanlarımız işsizken bu dönme merakı neden?”
Türkiye’de ilk defa açık kimlikli bir trans kadın, Niler Albayrak, İstanbul Avcılar Belediyesi’nde şoför olarak işe alındı. Niler Albayrak “transkadın şoför” olarak işe başlamasını sosyal medya hesabından duyurdu.
Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli, “Eşitlik ilkesine her zaman olduğundan daha çok ihtiyacımız var” diye konuştuğu halde, Hürriyet’in twitter takipçileri, gelişmeyi, cinsiyetçi ve transfobik nefret söylemleriyle karşıladılar:
“İstanbul sözleşmesini imzalayanlar kutlama yapabilir”, “he lan, istanbul sözleşmesinde diyordu ibneyi dönmeyi baştacı edin diye.”, “O belediyeyi kınıyorum.. Civan gibi delikanlılar ve on parmağında on marifet olan bayanlarımız işsizken bu dönme merakı neden?”, “Allah lanetler CEHAPE kutsar.”, “"velevki başkanda ibne" diyecekler yakında!”, “Trans değil dönme”
Cinsiyetçi ve transfobik nefret söylemi içeren okur/takipçi mesajları, Hürriyet’in twitter hesabından bir başka paylaşımın altında devam ediyor:
“Ulan biz askere almıyoruz siz belediyeye alıyorsunuz ...”, “Akpartilileri kapi dışarı koy, yerlerine hdpkk lıları, transları, ayyaş hainleri koyuyorlar.”, “Benim burda anlamadığım kim kime binecek”, “Transit taşımacılık başka nasıl yapılabilir ki”, “Belediye kadın istihdamına önem verdiği için ile aldığını söylüyor ama ise aldığı kişi erkek. Komedi.”
Hürriyet gazetesi, transkadın şoför Niler Albayrak ile röportaj yaptı ve hayat hikayesini aktarırken “Eylemlere ve basın açıklamalarına katılarak LGBTİ bireylerin haklarını aradı” vurgusunu da belirtti.
Röportajın twitter paylaşımını yapan Hürriyet’e, bir erkek takipçisi, “Ne güzel işte insan oda dışlamanın anlamı gereği var mı” yorumuyla karşılık verirken, bir kadın takipçisi ise “İbneliği seks işçiliği diye yumuşatıp şirin gösteren bir devlet ve medya kanalı bu ibneliğe teşvik değilmidir....” yorumuyla karşılık verdi.
Röportajın videosunun twitter paylaşımına bir takipçi anında “Allahınızdan bulun dışlamayıp kabul edin doğalmış gibi gösterin. Herkes lut kavminin bir ferdi olsun” yorumu düşerken, ardından çok sayıda takipçi belediyeyi tebrik mesajı paylaşınca, aynı kişinin dayanamayıp bir nefret mesajı daha eklediği görüldü: “Burda bu olayı ne kadar takdir eden varsa ya travesti yada homo dur. Herkes kendisi gibi olsun istiyorlar ki kendileride rahat etsin.”
“Avcılar Belediyesi’ne ‘homo’ şoför!”
Hürriyet’ten İpek İzci’nin Niler Albayrak ile yaptığı röportajı twitter hesabından aktaran gazeteci İsmail Saymaz, “Avcılar Belediye Başkanı Turan Hançerli, çok cesur bir adım atmış. İnsanlarımız fuhuş batağına mecbur kalmadan, alnının teriyle ve onuruyla çalışsınlar. Buna kızılmaz, ancak alkış tutulur.”, mesajı paylaştı.
Gazeteci İsmail Saymaz’ın, “fuhuş bataklı” paylaşımına bir takipçisi, tamamı büyük harflerle, “Sapıklığı meşrulaştırma!.. Artık deneyimlerini B.Binasında rahatça icra eder sanada ayrı bir teşekkür sunar herhalde basın olarak arkasında durduğun için” mesajıyla karşılık verdi.
İstanbul Takipte isimli “haber sitesi”, “Yeni Şafak” kaynaklı haberinde, transkadın şoför Niler Albayrak’ın Avcılar Belediyesi’nde işe alımını, “Avcılar Belediyesi’ne ‘homo’ şoför!” başlığı ile yayımladı.
Sosyal medya hesabında kendisini “İstanbul Takipte Haber Sitesi Genel Yayın Yönetmeni” olarak tanıdan Hüseyin Yelkenci, “Avcılar Belediyesi’ne ‘homo’ şoför!” ayrımcı ve nefret ifadesini kişisel twitter hesabından da paylaştı.
Yeni Şafak kaynaklı İstanbul Takipte haberinde, “CHP’liler Homoların Hamisi” denirken, ayrımcı, cinsiyetçi, homofobik ve transfobik nefret ifadeleri şöyle sıralandı: “anormal personel alımı”, “LGBTİ’li Niler Albayrak isimli ‘HOMO’yu (Homoseksüel)”, “LGBTİ’li bir sapkın”, “skandal uygulama”, “LGBTİ’lilerin sözde hakları”, “LGBTİ’li sapkınlar”, “kamu imkanlarını sapkınlara aktarma”, “Niler Albayrak isimli homo”, “Türk aile yapısının baş düşmanı homolar”, “Halkın vergileriyle oluşan belediye bütçesinden homolara maaş verilecek”, “şehrin yönetiminde sapkınların söz sahibi olması”
Homofobik nefret söylemiyle bendini aşan Ocak “köşe”leri
Ocak’ın ilk haftasından homofobik nefret “köşe”lerini Şereflikoçhisar Çengel, Türkiye, Antalya Hilal ve Isparta Haber32 yazarlarından seçtik: “Bekâra ev vermekten çekinenleri daha da sıkıntılı gelecek beklemekte”
Ocak’ın ikinci haftasından homofobik nefret “köşe”lerini DikGazete, Yurt ve Habervakti yazarlarından seçtik: “Amaç ahlâksızlığın ve sapıklığın yaygınlaştırılması”
Ocak’ın üçüncü haftasından homofobik nefret “köşe”lerini Yeni şafak, Millî Gazete, Sabah ve Diriliş Postası yazarlarından seçtik: “Eşcinsel ilişkiler Müslüman coğrafyalarda da artmakta”
Ocak ayının son haftasından Akit, Milat, Yeni Asya, Konya Merhaba, Edirne Yenigün, Bayburt Gündem ve KamudanNetHaber yazarlarından homofobik nefret “köşe”leri: Küfürleri yanlarına kâr kalmıyormuş gibi bir de yakınıyorlar!
Homofobik nefret söylemini görmeyen medya, “skandal” ile “hakaret” arasında salınıyor!
AKP’li Esenler Belediyesi’nin etkinliğinde konuşan Yeni Şafak yazarı Yusuf Kaplan’ın Milli Eğitim Bakanı’na yönelik sarf ettiği “hakaret” içeren sözleri gören medya, aynı sözün devamında “cinsel sapık, eşcinsel” ifadesiyle gelen homofobik nefret söylemini görmedi.
AKP’li İstanbul Esenler Belediyesi, Yeni Şafak “köşe” yazarı Yusuf Kaplan ile “Fikir Atölyesi” adıyla düzenlediği etkinliklere yeni yılda da devam ederken, etkinlikte konuşan Yeni Şafak yazarı, eğitim sistemini eleştirirken hızını alamayarak “eşcinseller”e yönelik homofobik nefret söyleminde bulundu. Homofobik nefret söylemini görmeyen medya, “skandal” ile “hakaret” arasında salındı.
Akit’in Ocak ayı nefret seyri
Kaos GL, medya çalışmaları kapsamında, cinsiyetçi, transfobik, homofobik nefret söylemi üretme, yayma ve teşvik yayın organı Akit’in Ocak ayı listesini hazırladı.
Nefret söylemi üretme, yayma ve teşvik etmede iktidarın “yaygın medya organ”ı halini almış olan Yeni Akit’in Ocak ayı listesi, LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı dil, cinsiyetçi, transfobik ve homofobik nefret söylemleri içeren “haber” ve “köşe” yazılarının takibi ve kaydından oluşuyor.
Nefret söylemini doğrudan üreten, yayan, okurlarıyla takipçilerini teşvik eden medya organlarından Akit, iktidarın yaygın medya organı olmasından kaynaklı rahatlıkla ayrımcı dil ve nefrette sınır tanımıyor.
En son savcılığın, “ifade özgürlüğü” bahanesiyle, LGBTİ+’lara yönelik nefretini görmezden gelmesinin getirdiği güvence ve iktidara yakınlığın sağladığı ayrıcalık ile homofobik hoyratlığını iyice arttıran Akit, “köşe” yazıları ve “haber” adı altında hazırladığı nefret bültenleriyle yeni yıla da mola vermeden girdi.
Akit’in Ocak ayı nefret listesi şu bölümlerden oluşuyor: “Ocak bir, nefret bir: “LGBTİ’li sapkınlar”, “sapkın homolar”…”, “İstanbul Sözleşmesi’ne karşı karalama, dezenformasyon, hep aynı nakarat…”, “Nefret kokteyli…”, “Ha “haber” ha “köşe”: Akit için fark etmez!”
Kaos GL’den aylık nefret söylemi takibi
Kaos GL, sosyal medya ortamları ile internet yayıncılığında cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesi ile LGBTİ varoluşlara yönelik ayrımcı yaklaşım, homofobik ve transfobik söylem içeren haber ve gelişmeleri takibe alıyor.
Böylece Kaos GL, internet yayıncılığında dikkat çeken, sosyal medya ortamlarında öne çıkan Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ) odaklı homofobik ve transfobik nefret söylemi üreten ve yayan haberler ile mesajların aylık takibini ve irdelemesel kaydını tutuyor.
Ayrımcı, ırkçı, homofobik, transfobik unsurlar taşıyan ifadelere nefret söylemi denilmektedir. Bir gruba ya da o gruba üyeliği nedeniyle bir kişiye yönelik düşmanlıktan kaynaklanan ve o gruba yönelik düşmanlığı gösteren veya cesaretlendiren ifade biçimleridir. Nefret söylemi, nefret suçuna teşvik ya da eşlik edebileceği için, bu iki kavram birbiriyle bağlantılıdır.
Nefret söylemi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tavsiye kararında, “nefret biçimlerini yayan, teşvik eden, savunan ya da haklı gösteren her tür ifade biçimi” olarak tanımlanıyor.
Sosyal Psikolog, Porf. Dr. Melek Göregenli, nefret söyleminin kurulmasında ve yaygınlaştırılmasında en etkili araçlardan birinin medya olduğuna dikkat çekiyor:
“Medya, dünyada ve ülkemizde nefret suçlarına yol açan ayrımcılığı oluşturan ve besleyen kalıpyargıların, önyargıların kısaca nefret söyleminin kurulmasında ve yaygınlaştırılmasında en etkili aracılardan biridir. Medyanın nefret suçları kapsamında ele alınabilecek eylemleri haberleştirme, kullanılan dil ve mağdurları ya da olayı sunma şekli, eylemi meşrulaştırmaya ve suçun altında yatan ayrımcılığı gizlemeye yol açabilir; sıklıkla böyle olmaktadır. Örneğin, Türkiye’de bütünüyle nefret suçları kapsamında görülmesi gereken eşcinsellere, travesti ve transseksüellere yönelik saldırılar, genellikle mağdurların yarattığı tahrik sonucunda oluşan eylemler gibi sunulmaktadır. Açık bir saldırı ve çoğunlukla cinayete varan ya da bizim ülkemizde ancak ölümle sonuçlandığında ‘haber’ değeri taşıyabilen suçlar, mağdurların çıkardıkları ‘olaylar’ sonucunda gerçekleşmiş, ‘doğal’ sonuçlar olarak ele alınmaktadır. Genellikle mağdurlar, faillerin ‘hassasiyetlerine’ dokunur ve cezalarını bulurlar; oysa failin hassasiyetinin tek kaynağı ayrımcılık ideolojileridir. Bu yaklaşım, sadece şiddeti meşrulaştırmakla kalmaz, aynı zamanda kendini ifade etme ve gerçekleştirme hakkının, bir toplumda kimlere ait bir ayrıcalık olduğunu da tarif eder; bu doğrudan herkesin sadece insan olmak bakımından eşit olduğu ön kabulüne dayanan çoğunu bizim de kabul ettiğimiz evrensel hukuk normlarının çiğnenmesi anlamına gelir.”
Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks (LGBTİ) terimleri ile tanımlarını, LGBTİ’lere yönelik ayrımcılık ideolojileri ve anlamlarını, insan hakları ve ayrımcılıkla ilgili terimler ve tanımlarını ve daha fazlasını, Kaos GL Derneğince yayınlanmış “LGBTİ Hakkında Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları” kitapçığında bulabilirsiniz.
Kaos GL Derneği’nin dijital ortamda yayımladığı “Homofobik ve Transfobik Nefret Söyleminin İnternet Seyri” başlıklı “2019 Sosyal Medya Raporu” işte burada…
Not: Bu dizide, internet ortamı ile sosyal medyadan yapılan alıntıların yazım hatalarına dokunulmuyor; olduğu gibi alınıyor.
Etiketler: insan hakları, medya
